Josip Broz Tito
01 Ocak 1970
Yugoslavya tarihinin en etkili şahıslarından birisi olan devlet adamı, asker ve yönetici.
Josip Broz Tito, 7 Mayıs 1892 tarihinde, Kumrovec, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nda dünyaya geldi. On beş çocuklu geniş bir Hırvat ailesinin yedinci çocuğu olan Broz’un çocukluğu, yoksulluk içinde geçti.
Genç yaşlarda iş hayatına atıtan Broz, Avusturya, Bohemya ve Almanya gibi pek çok Avrulpa ülkesinde, metal işleme sektöründe görev aldı. İşçilik yaptığı yıllarda aktif olarak sendikalarda yer aldı ve de Hırvatistan Sosyal Demokrat Partisi’ne katılarak siyasal yaşama adımını attı.
I. Dünya Savaşı sırasında, 25. Alay’da görev aldı ve birliği ile beraber savaşın başlangıç noktalarından birisi olan Sırbistan’a gönderildi. Burada, savaş karşıtı düşünceleri nedeniyle tutuklanan ve 1914-1915 yılları arasında Petrovaradin’de bulunan askeri hapishanede tutuklu bulunan Broz, 1915 yılının Ocak ayında serbest bırakılarak tekrar orduya alındı.
Bukovina Cephesi’nde görev aldığı sırada yaralanarak Rus askerlerine esir düşen Broz, iyileşene kadar 13 ay hastanede yattı. 1917 yılında, hapishaneye nakledileceği sırada askerlerin elinden kaçarak Bolşeviklere katılan Broz, Rus İçsavaşı’nda Bolşevikler adına üç yıl savaştı. Rusya’da tanıştığı ve ileride karısı olacak olan Pelagija Belousova ile beraber, 1920 yılında, esir edildikten beş yıl sonra doğduğu ülkeye geri dönme fırsatı bulabildi.
Rusya’da, içinde yer aldığı devrim hareketi sırasında sosyalizmi benimseyen Tito, Yugoslavya’ya döndükten sonra bu ideolojinin bir temsilcisi olan Yugoslavya Komünist Partisi’nin kurucu kadrosunda yer aldı ve de bu parti ile gerçekleştirdiği eylemlerden dolayı bek çok kez yasalarla başı derde girdi. 1928 yılında tutaklanarak altı yıl hapse mahkum edildi ve 1934 yılında hapisten çıktı.
II. Dünya Savaşı sırasında, Alman Nazi birliklerinin Yugoslavya’ya saldırmaları üzerine ülkesindeki komünist cephe ile birlikte direniş hareketlerini başlatan önderlerden birisi olan Tito, farklı etnik ve dinsel gruplardan oluşan halkı birlik ve dayanışma duygularına hitap ederek örgütledi ve de Alman güçlere karşı koyacak Partizan direniş grubunu oluşturdu. Almanlar’a karşı başarıyla direnen Partizan’lar, 1943 yılında Alman güçlerini geri püskürtmeyi başardı ve aynı yıl kurulan geçici hükümet ile Yugoslavya’nın federal yapısı belirlenmiş oldu.
1943 yılında Mareşal, 1945 yılında ise Hükümet Başkanı görevlerine getirilen Tito’nun partisi Halk Cephesi, aynı yıl yapılan genel seçimden başarıyla çıkarak ülkenin yönetim şeklini resmi olarak Monarşi’den Federal Cumhuriyet’e çevirmeyi başardı.
Sosyalist olmasına rağmen Rusya’nın politikalarını uygulamayan ve ülkesini herhangi bir dış gücün bağımlılığından uzak tutmayı başaran Tito, bu yönüyle Batı devletleri ve A.B.D. ile sıcak ilişkiler kurabilen ilk sosyalist lider oldu. 13 Ocak 1953 tarihinde Yugoslavya Devlet Başkanı seçilen Tito, 16 Mayıs 1974 yılında Yaşam Boyu Devlet Başkanı ünvanını aldı ve 1980 yılındaki vefatına kadar bu görevini sürdürdü.
Josip Broz Tito, 4 Mayıs 1980 tarihinde, Ljubljana, Yugoslavya’da hayata gözlerini yumdu. Tito’nun karizmatik önderliği ile bir arada duran Yugoslavya’nın farklı etnik kültürlerden oluşan kompleks yapısı, onun ölümünden bir süre sonra çözülmeye başladı ve Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti 1992 yılında dağıldı.
