Prof. Dr. Afet İnan (1908-1985)
01 Ocak 1970
1908 yılında Selanik vilayetinin Doyran kazasında doğdu. 1930-1939 yılları arasında Bolu milletvekilliği yapmış olan İsmail Hakkı Uzmay’ın kızıdır. Afet İnan, ilköğrenimini 1920’de Biga’da bitirmiş, 1922-1923 öğretim yılında imtihanını kazandığı Bursa Kız Öğretmen Okulu’nun 3. sınıfına kaydolup, 1925 yılında mezun olmuştur.
İzmir’de öğretmenlik yaparken Atatürk ile tanışan Afet İnan, Atatürk tarafından Lausanne’a dil öğrenmeye gönderilmiştir. 1925-1927 yıllarında Lausanne’da, 1528-1929’da ise İstanbul Fransız Kız Lisesi’nde dil öğrenimine devam etmiş ve 1929 yılında Ankara Musiki Öğretmen Okulu’na tayin edilmiştir. 1930’da imtihana girerek ortaöğretim tarih öğretmenliği ehliyetnamesi almış ve 1932-1935 yıllarında Ankara Kız Lisesi’nde tarih öğretmenliği yapmıştır.
1935’ten 1938’e kadar Cenevre Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Bilimler Fakültesi’nin Yakın ve Modern Çağlar Tarih Bölümü’ne devam ederek 1938’de lisans ve 1939’da da doktora diplomasını almıştır. 1939’da Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nin tarih bölümüne doçent vekili, 1942’de doçent ve 1950’de profesör olmuştur. 1971 yılında Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde kurulan “Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Kürsüsü” Başkanlığına getirilmiş, bu görevin yanı sıra “Türk inkılâp Tarihi Enstitüsü” Müdürlüğü de yapmıştır. 1977 yılında emekli olmuştur.
Afet inan, 1930 yılında toplanan VI. Türk Ocağı Kurultayı’nda Aksaray delegesi olarak bulunduğu sırada Atatürk’ün direktif ve teşvikiyle bir “Türk Tarih Heyeti” kurulmasını teklif etmiştir. Bu heyet, Türk Ocağı içinde bir yıl çalışmış, 12 Nisan 1931’de Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti (Türk Tarih Kurumu) adı ile müstakil bir bilim cemiyeti olmuştur.
Bu kurumun kurucu üyelerinden olan Afet İnan, kurum içindeki çalışmalarıyla özellikle yurdun arkeolojik eserlerinin ortaya çıkarılmasını desteklemiş, bu arkeolojik eserler ve Türk medeniyetine ait örnekler üzerinde incelemelerde bulunarak Avrupa’daki bilim cemiyetlerine ve milletlerarası kongrelere bildiriler vermiştir.
Özellikle, Atatürk, Türk medeniyeti, kadın hakları, Türkiye Cumhuriyeti devri ve Türk inkılapları üzerinde çalışmış olan Afet İnan’ın Atatürk’le beraber çalıştığı yıllarda tutmuş olduğu notlar ve hatıraları o dönemlere ait bilgilerin öğrenilmesi bakımından önemli belgelerdir.
8 Haziran 1985 günü hayata veda eden değerli tarihçi ve yazar Prof. Dr. Afet İnan’ın birçok önemli eseri bulunmaktadır.
Atatürk vasiyetnamesinde Afet İnan için; “yaşadığı müddetçe ayda 800 lira verilecektir” diye vasiyette bulunmuştur.
