Namık Kemal (1840 - 1888)
01 Ocak 1970
21 Aralık 1840'ta Tekirdağ'da doğdu, Asıl adı Mehmed Kemal'dir, Namık adını ona şair Eşref Paşa vermiştir. Babası, II.Abdülhamid döneminde müneccimbaşılık yapmış olan Mustafa Asım Bey'dir. Annesini küçük yaşta yitirince çocukluğunu dedesi Abdüllatif Paşa'nın yanında, Rumeli ve Anadolu'nun çeşitli kentlerinde geçirdi, Arapça ve Farsça öğrendi.
18 yaşlarında İstanbul'a babasının yanına dönen Namık Kemal, 1863 yılında Babıali Tercüme Odası'na katip olarak girdi. Bu görevi sırasında dönemin önemli düşünür ve sanatçılarıyla tanışma olanağı buldu. Namık Kemal ilk şiirlerini çocuk denecek yaşlarda yazmaya başlamıştır. Eski ve yeni kuşaktan şairlerin bir araya gelerek kurdukları Encümen Şuara'ya ve kimi Divan şairlerine nazireler yazmıştır. Diri bir sesle konuşması ve yapıtlarına kattığı yeni kavramlarla Türk Şiirini Divan Şiirinin edilgen edasından kurtarmıştır. Bütün bu nitelikler onun Vatan Şairi olarak anılmasına yol açmıştır.
Tiyatro türüne önem veren Namık Kemal, altı oyun yazmıştır. Bir yurtseverlik ve kahramanlık oyunu olan "Vatan Yahut Silistire" yalnız ülke için değil, Avrupada'da ilgi uyandırmış ve beş dile çevrilmiştir. İlk romanı olan "İntibah" 1876 yılında yayımlanmıştır. Romanı ve tiyatroyu toplumsal yaşama soktuğu gibi, edebiyat eleştrisini de Türkiye'ye ilk getiren kişilerden biri olmuştur.
Gazeteci olarak da Türk kültürü içinde önemli bir yer alır. Dönemin hemen hemen bütün yenilik yanlısı ve ilerici gazetelerinde yazmıştır. Siyasal ve toplumsal sorunlardan edebiyat, sanat, dil ve kültür konularına dek çok çeşitli alanlarda yazdığı makalelerin sayısı 500 kadardır.
"Vatan Yahut Silistire" oyunu 1873'te Gedik Paşa Tiyatrosu'nda sahnelendiğinde halkı coşturup olaylara neden olması ve bu haberi gazetede yazması üzerine tutuklanan Namık Kemal, Magosa'ya sürgüne gönderildi. 1876 yılında I.Meşrutiyet'in ilanından sonra İstanbul'a döndü, Şura-yı Devlet(Danıştay) üyesi oldu. II. Abdülhamid'in Meclis-i Mebusan'ı kapatması üzerine tutuklandı. Beş ay tutuklu kaldıktan sonra Midilli Adası'na sürüldü. 1879 yılında Midilli mutasarrıfı oldu, aynı görevle 1884'te Rodos, 1887'de Sakız Adası'na gönderildi.
Namık Kemal, 2 Aralık 1888'de Sakız Adası'nda hayata veda etti ve Gelibolu Bolayır'da defnedildi.
Eserleri
Oyun:
Vatan Yahut Silistire
Zavallı Çocuk
Akif Bey
Celaleddin Harzemşah
Kara Bela
Roman:
İntibah
Cezmi
Eleştiri:
Tahrib-i Harabat
Takip
Renan Müdafaanamesi
İrfan Paşa'ya Mektup
Mukaddeme-i Celal
Tarihsel Yapıt:
Devr-i İstila
Barika-i Zafer
Evrak-ı Perişan
Kanije
Silistire Muhasarası
Osmanlı Tarihi
Büyük İslam Tarihi
Çeşitli:
Rüya
Namık Kemal'in Mektupları
