Terör örgütlerine jest
Gültekin Avcı 01 Ocak 1970
Kanunlarınız ülke gerçeklerine uygun değilse, fantezilerle yatar boğucu kâbuslarla uyanırsınız.
Başbakan "TMK ve terör yargısını kaldıracağız" diyor.
Terörün, diğer suç tiplerine nazaran "özel-organize-derin-sofistike" bir suç olduğunu düşünürüm.
Nitekim terör, bir insanlık suçu olarak kabul ediliyor.
Ve terör suçları mutlaka örgütsel bir yapıyla işlenen ve genellikle bir il sınırını aşan suçlardır.
Örgütsel yapının çözülebilmesi, sanıkların örgütsel yapıda bulundukları konum ve iltisakları, eylem tiplerinin tespiti, delil ve suç irtibatlarının çözülebilmesi ve bunların yargılanabilmesi, diğer ferdi suç tiplerine göre daha nitelikli zaman gerektirir.
Bir veya iki kişinin adi sebeplerle adam öldürmesi ile bir terör örgütünün kurumsal/ideolojik bir sistematikle adam öldürmesi veya suç hedefleri için eylem yapması çok farklı olgulardır.
Batı demokrasileri de benim gibi düşündüğü için, terör suçlarının soruşturulması ve yargılamasını özel soruşturma ve yargılama kurallarına bağlamışlar.
AB ve AİHM de bunu teşvik etmiş.
AİHS'nin 15. maddesi olağanüstü ve millete yönelik genel tehlike (terör-darbe-organize suçlar) hallerinde kişi haklarına kısıtlama getirilebileceğini kabul ederek, özel soruşturma ve yargılama usullerine açıkça izin vermiştir.
Çünkü AİHS'nin 17. maddesi "özgürlükleri yok etme özgürlüğünün olmadığını" hüküm altına almıştır.
AİHM bu şekilde hakların kısıtlanması, özel soruşturma ve yargılama usulleri için terör ve darbe gibi genel tehlikelerin gerçekleşmesini bile şart koşmaz.
Terör ve darbe gibi genel tehlikelerin riski bile yeterlidir.
Nitekim her raporunda "organize suçlarla etkili mücadele etmiyorsunuz" diyen AB komisyonu ve AB Konseyi'nin defalarca ısrarlarıyla Bulgaristan 2012 yılında özel yetkili mahkemeleri kurdu.
Yani bu özel yetki veya terör yetkisi denilen şey, kafadan üretilmedi veya gökten inmedi.
Türkiye'de özel yetki/terör yetkisi nerede kullanılıyordu?
Kısaca terör ve darbe suçlarında.
Bir ili aşan terör ve darbe suç örgütlenmeleri
Özel yetki veya terör yetkisinin genel soruşturma ve yargılama yetkisinden temel farkı neydi?
1-Konu bir ili aşan terör ve darbe suç örgütlenmeleri olduğu için CMK görev ve yetkilerini bölgesel olarak kullanabilmeleri.
2- Diğer adi suçlarda 24 saat olan gözaltı süresinin terör suçlarında 48 saat olması. (2 kat.)
3-Diğer adi suçlarda 5 yıl olan azami tutukluluk süresinin, terör suçlarında 10 yıl olması. (2 kat.)
4-Terör ve darbe gibi örgütsel, milleti tehlikeye koyan suçlar söz konusu olduğunda, faillerin statülerine bakılmaksızın doğrudan (hiçbir merciden izin almadan) soruşturma ve yargılama yapılması.
İşte özel yetki veya terör yetkisi dediğiniz şey bu.
Bu yetkiyi kaldırmak ne demektir bilir misiniz?
Bir insanı şahsi sebeplerle bir kişi öldürdüğünde, katilleri bulmak için yapılacak soruşturmada kullanılacak yetkilerle.
Ülke çapında faaliyet gösteren bir terör örgütü öldürdüğünde yapılacak soruşturmada kullanılacak yetkilerin eşitlenmesi.
Dolayısıyla soruşturma makamları bu süre ve yetkilerde failleri tespit edemedik, örgütü göremedik dediklerinde hiç itiraz etmeyeceksiniz.
Hükümet dolaylı olarak şunu diyor:
"Ha bir tek katil arıyorsun, ha koca bir terör örgütünü. Eylemi yapanları bulmak için sana tanıdığım süre ve yetkiler aynı."
Peki, bu sürede eylemcileri, örgütü ve katilleri bulamazsanız, çözemezseniz ne olacak?
Ya da katilleri ve örgütü gördüğünüz halde delillerini henüz temin etme aşamasındayken adli yetkiler tükendiyse ne olacak?
Katilleri ve örgütü bile bile soruşturmayı kapatacaksınız ve eldeki şüphelileri de bırakacaksınız.
Sonuç budur.
Nitekim Hrant Dink suikastı bu yetkilerle bile aydınlatılamadı hatırlatalım.
Fransa’daki ağır ceza Devlet Güvenlik Mahkemesi
Peki, Avrupa nasıl bakıyor terör soruşturmalarına?
İspanya'da Audencia Nacional de Espana, tüm ülke çapında yetkili ve bizdekinden çok daha geniş yetkilere sahip bir özel yetkili soruşturma ve yargılama mercii.
Dahası İspanya'da terör suçlarında iletişimin yasaklandığı ağırlaştırılmış gözaltı denen ve 13 güne kadar çıkan bir uygulama var.
Türkiye'de azami gözaltı süresi 4 gün.
Fransa'da Paris 1. Ağır Ceza Mahkemesi terör ve organize suçlarda özel soruşturma usulleri uygulanan bir Devlet Güvenlik Mahkemesi'dir.
İtalya ceza yargılamasında terör ve örgütlü suçlar için özel soruşturma ve yargılama usulleri kullanılıyor. Nitekim Temiz Eller, Mafya ve Gladio hâkimleri ve savcıları özel yetkiliydi.
Almanya'da her eyalet mahkemesinin bir dairesi Devlet Güvenlik Mahkemesi'dir. Bu ülkede terör ve örgütlü çete suçları için 16 eyalette ayrı ayrı terör ve organize suç yetkisine sahip savcılar/mahkemeler var. Nitekim bu konuda Federal Başsavcılık da özel yetkiler kullanmaktadır.
İngiltere'de Kraliyet Savcılık Ofisi (Crown Prosecution Service) özel terör yetkilerine sahip olup, terör suçlarının yargılaması terör yetkilerini kullanan Crown Court'tadır. (Kraliyet Yüksek Mahkemesi.)
Ve İngiltere'de terör suçlarında 28 güne kadar gözaltı uygulanır.
Gördüğünüz gibi demokrasinin beşiği AB ülkeleri teröre terör muamelesi yapıyor.
Üstelik bu ülkeler Türkiye gibi terörün odağındaki ülkeler değil.
Bizimkiler de terörü hakaret suçuyla bir tutuyorlar.
Hükümetin bu ihtiras dolu fantezisinin ve basiretsizliğinin acısını yine toplum çekecek.
Terör örgütleri hükümetin bu jestini unutmasın.
