Türkiye seyretti, Türkmenler, IŞİD’e teslim edildi
Saygı Öztürk 01 Ocak 1970
Suriye’deyken onlara hangi ülkenin destek verdiğini dünya alem biliyordu. Suriye’den sonra şimdi Irak’talar. İki ülke arasında sınır kalkmış, sınır bölgesinin kontrolü de kendilerine Irak-Şam İslam Devleti diye bilinen yaygın adıyla IŞİD’in eline geçmiş durumda. Türkiye’nin politikası Irak’ın toprak bütünlüğünden yanaydı. Bugün Irak fiilen üçe bölünmüş, mezhep çatışmaları bölgeyi sarmaya başlamış.
Musul’da Konsolosluğumuz çalışanları, şoförler kaçırılmasına rağmen, Irak’ta Türkiye’ye iyi gözle bakılmıyor. Ülkemizde bazı olaylar anlatılırken “Yeşilçam filmi“ deniliyorsa, Irak’ta ise yaşananlara “Hint filmi” yorumu yapılıyor.
Önce kaçanlar ve valinin genelgesi
Oyun içinde oyun var. Türkiye, son dönemlerde hangi ülkede bir olay yaşanıyorsa, mezhebi öne çıkarıyor. Bunun en somut örnekleri Mısır politikasında da görüldü. Irak Başbakanı Maliki’ye karşı her fırsatta sert açıklamalar yapıldı. Halen topraklarında terör örgütünü besleyen Barzani’ye destek ise artırıldı.
Musul, yaklaşık 3,5 milyon nüfuslu bir kent. Burada güçlü olduğu bilinen Irak askeri birlikleri de bulunuyordu. Barzani’nin çabaları sonucu Musul’daki askeri birliklere, Kürt komutanlar atanmıştı. IŞİD’in Musul’u sarmaya başlamasıyla birlikte, kenti ilk terk eden ve kaçmayı teşvik edenlerin de Kürt komutanlar olduğunu öğreniyorum.
Musul Valisi’ne ne demeli? Vali Esil El Nuceyfi, 6 Haziran’da bir genelge yayımlıyor, “Bu mücahitlere karşı koymayın. Elinizdeki, dairelerinizdeki evrakları yakın, hiçbir şey teslim etmeyin, mukavemet göstermeyin“ talimatı veriyor. Adeta devletin yok edilmesini istiyor.
Irak Ordusu’na ait askerler Musul’u terk ederken, onların gitmesine yardımcı olanlar, tebrik edenler de az değildi. Musul’un çok kolaylıkla IŞİD militanları tarafından ele geçirilmesi, diğer kentlere “silah kullanmayın, teslim olun“ mesajı içeriyordu. IŞİD bölgesel yönetimi yetkilileri Türkmen şehirlerine gidip, “silahlarınızı bırakırsanız IŞİD’e karşı sizi destekleriz“ deniliyor.
Barzani ve IŞİD anlaştı mı?
Türkmenler arasında mezhep çatışması yaşanmasın diye Irak Türkmen Cephesi bünyesinde hem Şii, hem de Sünniler için bürolar açılmış, aralarındaki sorunlar büyük ölçüde giderilmişti. Bugün, Türkmenler de Şii ve Sünni ayrımı giderek büyümeye başladı.
Bölgede oyun içinde oyun oynanıyor. Peşmergeler, Sünni Türkmenler’e gidip, “silahlarınızı bırakın, biz sizi savunalım. IŞİD’le de anlaşmış durumdayız“ diyor. Bu durum, IŞİD’le Barzani arasında bir anlaşma olduğu yorumlarına neden oluyor. Kürtler’in, hiçbir bölgede IŞİD’le çatışmaması ve istediği yerleri tek mermi atmadan ele geçirmeleri de bunun bir sonucu olarak değerlendiriliyor.
Irak Türkmen Cephesi’nin Ankara Temsilciliği, sanki ülkelerinde onca olay yaşanmıyormuş gibi sessiz. Cephenin önceki Temsilcisi Ahmet Muratlı ise alabildiğine kaygılı olduğunu belirtiyor ve SÖZCÜ’ye şunları söylüyor:
“Türkiye, IŞİD’e karşı tavırsız. Onlar için ‘terör örgütü’ bile demiyor. Hatta, IŞİD’in arkasında Türkiye’nin olduğu iddiası da yayılıyor. Bu durum Türkmenler’in Türkiye’ye bakışını da değiştiriyor. Şii Türkmenler, Türkiye’nin bu politikasına karşı kafa tutacak hale geldiler. Türkiye’ye karşı Irak’ta tepkiler büyüyor. Türk firmalarına, Türk mallarına karşı da her an boykot uygulanabilir.
Fetvalarda cennetin anahtarı
Türkmenler’in öteden beri Türkiye’den beklediği can ve mal güvenliğinin teminat altına alınmasıdır. Bunun dışında ne yardım, ne de silah istenmemiştir. Şimdi, Irak’ta mezhepsel bir çatışma var ve nerede duracağı belli değil. Güney’deki Şii dini liderler, fetva yayınlayıp IŞİD’e karşı gönüllü olarak çatışan, savunmaya geçen, Irak ordusuna destek verirken ölenlerin şehit sayılacağını, bunların cennetin anahtarının verileceğini belirtiyorlar. O yüzden orduya büyük katılımlar oluyor.
Sevindirici haber gelmez
Irak’tan Türkiye’yi sevindirecek, olumlu bir haber gelmez. Önümüzdeki üç yıl bu bölgeyle Devlet çok yakından ilgilenmek zorunda kalacak. Çünkü Irak’taki gelişmeler, Türkiye’nin Güneydoğusu’nu da çok yakından ilgilendiriyor. Bakın, aynı tarihlerde Diyarbakır’da bayrak indiriliyor, İran Cumhurbaşkanı Ruhani Türkiye’ye geliyor, Musul Valisi, mücahitler girecek diye genelge yayınlayıp onlara karşı direnilmemesini istiyor. Bunlar rastlantı değil.“
Irak’ta 1 milyon civarında Türkmen var. Türkiye, Türkmenler’i göz ardı etmiş durumda. Özel statülü olması gereken Kerkük tamamen Kürtlere teslim edildi. Seçimlerde Türkmenler’in ancak yarısı oy vermeye gitmesine, bölünmüş olmalarına rağmen 100 bin oy almasını da görmediler.
Gelişmeler izlenirken, kuşkusuz askeri seçenekler de masaya yatırılıyor. Özel operasyon timlerinin de hazır olduğunu öğreniyoruz. Konuyu yakından izleyen emekli bazı komutanlarla konuştuğumuzda bir kara harekatının asla mümkün olamayacağını da ekliyorlar. Bekleyelim, görelim…
