CONKBAYIRI ZAFERİ(10 AĞUSTOS 1915)
01 Ocak 1970
Mustafa Kemal 6 Ağustostan beri Arıburnu’nda yoğun bir savaş yürütmektedir. Anafartalar cephesi de savaşın içindedir. Conkbayırı da öyledir. Üstelik burada komuta karışıklığı vardır. Komutanlar gergindir durum iyi değildir. Düşman denizden, toplarıyla saldırılarını sürdürürken karaya yoğun asker çıkarmaktadır.
İşte bu koşullarda 8 Ağustos’u 9 Ağustos’a bağlayan gece, ordu komutanlığından gelen bir emirle Mustafa Kemal, Anafartalar Grup Komutanlığı görevine getirilir.
Mustafa Kemal, görev yerine zorluklarla karşılaşarak ulaşır ve sabaha karşı saat 4.30’da kısa bir denetimden sonra askerlere şöyle seslenir:
“Askerler! Karşınızdaki düşmanları yeneceğinize kuşkum yoktur. Ama siz acele etmeyin, önce ben ileri gideyim. Siz, ben kırbacımla işaret verdiğim zaman hep birlikte atılırsınız!” (Mustafa Kemal, Anafartalar Hatıraları s.93)
Ve dediğini yapar. Düşman silah kullanmaya zaman bulamaz. Boğaz boğaza, göğüs göğüse bir savaştan sonra 23. ve 24. Alaylarımız Conkbayırı’nı düşmandan büsbütün temizler. 28. Alay, Şahinsırtı’nın en yüksek tepesini ele geçirdikten sonra Sarıtarla üzerinden düşman birliklerini bozguna uğratır. Conkbayırı tepesi askerlerimizin eline geçtikten sonra düşman kara ve denizden yoğun topçu ateşiyle Conkbayırı’nı cehenneme çevirir. Bunu Mustafa Kemal, “Anafartalar Hatıraları” adlı kitabında şöyle anlatmaktadır: “...Gökten şarapnel, demir parçaları yağıyordu...Seyrederken bir şarapnel parçası göğsümün sağına çarptı. Cebimde duran saati parça parça etti. Bedenime giremedi. Yalnızca derince bir kan lekesi bıraktı. Bu saat parçalarını sonradan bugünün anısı olmak üzere Liman (Von Sanders) Paşa’ya verdim. O da aile asalet arması işlenmiş kendi saatini bana verdi.”
Conkbayırı Zaferi; 18 Mart Deniz Savaşı ile birlikte Çanakkale’de yapılan savaşların en büyüğü ve en önemlisidir. Mustafa Kemal’in de ilk büyük zaferidir. Dahası Çanakkale savaşlarının bir dönüm noktasıdır. Dev gibi gelip sonra yaralanıp, eriyip gitmek zorunda kalan sömürgeci Britanya İmparatorluğu ordularının yenilgisinin tam olarak kanıtlandığı gündür. Bu savaştan sonra İtliaf Devletlerinin yardım edecekleri Rusya da yardım alamayınca güçsüzleşmiş ve bir iç savaşa sürüklenmiştir. İngiliz Genel Komutanı General Hamilton “Bu savaşı yazı ile tanımlamak olanaksız” derken İngilizlerin ünlü devlet adamı Winston Churchill yenilginin sorumlusu olarak görüldüğünden deniz bakanlığından alınmıştır.
