ABD’nin kilit oyuncusu: Davutoğlu
Mehmet Ali Güller 01 Ocak 1970
İsrail’in kara harekâtı öncesinde Mısır’ın ateşkes girişiminin nasıl baltalandığını bu köşede işlemiştik:
Mısır Kahire’de hem İsrail’le, hem de Hamas ve El Fetih’in uzun yıllar sonra uzlaşarak kurduğu birlik hükümetiyle görüşmüş ve ateşkesi kabul ettirmişti.
Ancak anlaşmayı Kahire’de kabul eden Hamas liderlerinden Ebu Marzuk’a rağmen, Hamas’ın Katar’daki lideri Halid Meşal çıkmış ve anlaşmayı kabul etmediklerini ilan etmişti. Ardından da fırsat kollayan İsrail’in kara harekâtı başlamıştı.
Hamas’a baskı yapan ise Türkiye ve Katar’dı. İki gece önce Başbakan Erdoğan ile Katar Emiri El Tani 2,5 saat görüşmüş ve kendilerinin içinde yer almadığı bu ateşkesi Katar’da tuttukları Meşal üzerinden reddettirmişlerdi.
Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şükri de açık açık ikilinin Hamas’a baskı yaparak ateşkesi baltaladıklarını dünyaya ilan etmişti.
ABD ERDOĞAN’I HİZALADI
Ankara açısından tablo aslında oldukça kötüydü. Zira Erdoğan bir yandan İsrail’e meydan okuyor ama bir yandan da İsrail’e kaçak Irak petrolü ve jet yakıtı sattığı ortaya çıktığı için tepki görüyordu.
Diğer yandan İhvan’ı yıktığı için Sisi’yi “yok sayan” Erdoğan, bu ülkenin Filistin meselesinin göbeğinde olmasını hazmedemiyordu. Erdoğan bu nedenle “Mısır’ın arabulucu olamayacağını” iddia ediyordu ancak bizzat Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas tarafından yalanlanıyordu: “Mısırlı kardeşlerimizden rol almalarını biz talep ettik.”
Sonra ABD’li yetkililerin “Türkiye ve Katar, Mısır’ın girişimini desteklemeli” dedikleri İsrail gazetelerinde iddia edildi. Ardından da Erdoğan’ın “ABD, Mısır, Türkiye ve Katar’ın ateşkes üzerinde çalıştığı” açıklaması geldi...
Açık ki ABD, Erdoğan’ı yine hizalamıştı!
ABD’NİN YAPAMAYACAĞI İŞİ YAPACAK AKTÖR!
Nitekim bu kez resmi bir açıklama geldi: ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Marie Harf, Ahmet Davutoğlu’nun ateşkes konusunda kilit oyuncu olduğunu açıkladı.
Peki, Davutoğlu nasıl bir kilitti?
Marie Harf onu da açıklıyordu: “Onların yorumlarının, bir rol oynamalarını güçleştirdiğini söyledik. Ancak onların oynayabilecekleri bir rol ve Hamas ile ilişkileri var. Onlar bizim yapamayacağımız konuşmaları yapabilirler. Açıkçası, Türkiye’nin dışişleri bakanı bölgede kilit bir oyuncu ve baskı gücü oluşturabilirler.”
Yani ABD açık açık Davutoğlu’ndan Hamas’a ateşkesi kabul ettirmesini istiyordu!
KOLAYLAŞTIRICI VE YUMUŞATICI
Aslında bu türden roller, ABD’nin Erdoğan ve Davutoğlu’na en çok verdiği rollerin başında geliyordu. İkili ABD’nin doğrudan ilişkisi olmayan kuvvetlerle ama ABD adına müzakere yürütüyordu.
Örneğin Washington daha önce İran konusunda Erdoğan ve Davutoğlu’na bu rolü vermişti. İkili İran’ı masada tutmak adına görevlendirilmişti. Hatta bu rol Washington’da “kolaylaştırıcı” ve “yumuşatıcı” gibi kavramlarla nitelendirilmişti. Kuşkusuz yapılan işin Doğu kültürlerinde de ilginç isimleri vardı.
Her neyse, önemli olan İsrail ve Filistin arasında bir an önce ve Filistinlilerin haklarını gözeten bir ateşkesin yapılmasıdır.
Bu noktada Erdoğanların olumsuz rolüne rağmen “Filistin davasında 100 bin şehit verdik” diyen Mısır lideri Sisi’nin öne çıkan tutumu belirleyici olacak.
KERRY’YE ÜST ARAMASI
Bitirirken belirtelim: Mısır lideri Sisi, Kahire’de kendisiyle görüşmeye gelen ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’ye üst araması yaptırttı ve Obama’nın ABD-Afrika Liderler Zirvesi davetini reddetti.
Her ne kadar AK Medya bu olumlu tutumu “Sisi, İsrail yandaşlığını böyle gizliyor” şeklinde açıklamaya çalışsa da, ABD başkanıyla tokalaşacak diye bakanlarının avuçları CIA tarafından kontrol edilen bir ülkenin yurttaşları olarak bir parça ferahladık!
