Oslo ve çözüm süreçlerinde kimler var, kimler yok?
Faruk Mercan 01 Ocak 1970
Hükümet adına konuşan herkes aynı şeyi söylüyor: “Oslo sürecinde, bir hakem devlet vardı. Ama çözüm süreci yüzde yüz millidir…”
Son olarak Başbakan Ahmet Davutoğlu; “Oslo, aracılarla yürütülen bir süreçti. Sonuçlarını gördük; yürümedi. Çözüm sürecinde üçüncü göz olmayacak” diyor.
İsterseniz gelin; 9 yıllık bir tarihi olan “İmralı görüşmeleri”,“Oslo süreci” ve “çözüm süreci”nde kimler var, kimler yok, kısaca bakalım…
Dönemin Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarı Emre Taner’in girişimleriyle başlayan süreç, 2005 yılına dayanıyor. İstihbarat kariyerinde 30 yıl boyunca Kürt meselesini çok yakından takip etmiş olan Taner; dönemin Başbakanı Tayyip Erdoğan’a; Kürt meselesinin çözümü projesinden bahseden ilk isimdir.
2005’te “İmralı görüşmeleri”yle başlayan bu süreç; 2008 yılı Aralık ayında, Brüksel ve Oslo’da;“uluslararası arabulucular”ın devreye girmesiyle yeni bir döneme giriyor. Bildiğim kadarıyla; PKK ile yapılan Oslo görüşmelerinin ilki; 17 Aralık 2008 tarihinde gerçekleşiyor.
"Üçüncü gözler" devreden çıkar mı?
Emre Taner’den sonraki MİT Müsteşarı Hakan Fidan 2010 yılı Şubat ayında yapılan, muhtemelen 5. Oslo görüşmesine katılıyor. Ancak daha sonra PKK’nın şiddeti tırmandırması sebebiyle, Oslo süreci yürümüyor. Böylece yine Brüksel’de hazırlıkları yapılan son Oslo görüşmesi gerçekleşmiyor. Ve Oslo görüşmelerinin kayıtları, 2011 yılı Eylül ayında internet üzerinden sızdırılıyor.
İngiltere’nin bir önceki Ankara Büyükelçisi David Reddaway Hürriyet Gazetesi’nden Cansu Çamlıbel’e iki yıl önce verdiği röportajda şöyle diyor: “Oslo görüşmeleri diye bilinen süreçte hiçbir İngiliz hükümet kurumu yer almamıştır. İngiltere’nin hakem devlet olduğu iddiası yanlıştır…”
Ama Oslo görüşmelerinde; uzun yıllar Türkiye’de görev yapmış ve Türkçe’yi çok iyi bilen bazı emekli İngiliz diplomatların görev aldığı biliniyor. Oslo görüşmelerinde bir İsveç, bir ABD ve iki İngiliz kuruluşunun doğrudan ve dolaylı yer aldıkları da biliniyor. Bunlara bir de görüşme hazırlıklarının yapıldığı Belçika’yı ve “Kandil” ile çok yakın ilişkileri sebebiyle İran’ı da dahil edebiliriz.
Gelelim 2012 yılı Aralık ayında başlatılan ve iki yıldır süren “çözüm süreci”ne… Çözüm sürecinde; İmralı ile Kandil arasındaki “doğrudan arabuluculuk” görevini BDP ve HDP milletvekilleri üstlendi.
Galiba sormamız gereken soru şu: Oslo sürecinde 3 yıl fiilen devrede olan “üçüncü gözler”şimdi sırf biz öyle istiyoruz diye devreden çıkarlar mı? Bence bu sorunun cevabı hayır… Çünkü bu “üçüncü gözler”in hiçbiri, bizim kara kaşımız, kara gözümüz için devreye girmediler ve biz istiyoruz diye de kendilerini devre dışı bırakmazlar…
Listedeki en ilginç ülke
Bugünlerde; AK Parti’nin Güneydoğulu milletvekilleri arasında şöyle bir söylenti dolaşıyor:“Kobani sebebiyle başlayan 6-7 Ekim olaylarının arkasında İran ve Almanya var.” AK Parti cenahında bu inanç hayli yaygın. PKK’nın şiddeti tırmandırıp Oslo görüşmelerini bitirmesinde de Almanya ve İran’ın rolü olduğuna inanıyorlar.
50 kişinin öldüğü “6-7 Ekim 2014 olayları”nın arkasında hangi “dış güçler” var bilmiyorum ama gördüğünüz gibi, süreçteki ülkeler listesine bir de Almanya eklenmiş oldu.
Listedeki belki de en ilginç ülke İran… Oslo görüşmelerinin sızmasından bir ay önce; 2011 yılı Ağustos ayında dönemin KCK Başkanı Murat Karayılan’ın İran’da misafir edildiğini devletteki ilk ağızlardan dinlemiştim. Hatırlarsanız o dönemde “Murat Karayılan İran’da yakalandı” diye haberler çıkmıştı. KCK’nın şimdiki Başkanı Cemil Bayık’ın İran’la ilişkilerine dair ise hükümet cenahında bir külliyat bilgi var.
Hükümet cenahı “PKK’nın içindeki en yerli unsur, Abdullah Öcalan’dır” diyor. Ama Öcalan; bu karmaşık denklemdeki belki en az 10 unsurdan sadece biri... Silah bırakma kararını daÖcalan vermeyecek.
