İşte ülke böyle soyuluyor
Saygı Öztürk 01 Ocak 1970
Güneydoğu’dan şehit haberleri geldikçe ülke ayağa kalkıyor. Rüşvet, yolsuzluk olaylarına ise seyirci kalınıyor. Hatta bu olaylara karışanlar hakkında bırakın işlem yapılmasını, işlem yapanlar cezalandırılıyor. Soygunların büyüğü de gümrükler aracılığıyla gerçekleştiriliyor.
Bu büyük vurgunların gerçekleşmesinde uygulanan hileli yöntemler aslında birçok gümrük kapısında gerçekleşiyor. Biz birisini, Nevzat Er’in İstanbul Bölge Müdürü olduğu dönemde Ambarlı Gümrüğü’nde çıkarılan bir yolsuzluğun öyküsünü anlatalım.
OYUN İÇİNDE OYUN
İstanbul’da bulunan bir mobilya aksesuarları şirketi adına İspanya’dan 5 konteyner “menteşe” Ambarlı Gümrüğü’ne 27 Ocak 2015 tarihine sokuldu. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın yayımlamış olduğu yönetmelik ve genelgelerde bu tip eşyalarla ilgili işlemlerin sıkı yapılması isteniyor.
Gelen malın İspanya kaynaklı olup olmadığı araştırıldı. Türkiye’nin Barcelona Başkonsolosluğu Ticaret Ataşeliği firmayı araştırdı. Sonuçta 2 Nisan 2015 tarihinde İspanya’da bulunan Gdkdankamıs. L. firmasının bu malları üretmediği, hatta ataşelik tarafından bu firma ziyaret edilmek istenmesine rağmen, isteğin firma tarafından kabul edilmediği belirtildi.
Büyükçekmece C. Başsavcılığı’nın 23 Şubat 2015/02-04 sayılı talimatıyla konteynerlere el konuldu. Hazırlanan soruşturma belgeleri 4 Mart 2015 tarihinde Büyükçekmece Savcılığı’na intikal ettirildi. Sonuçta dosya Bakırköy 1. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderildi. El konulan menteşelerin gümrüklenmemiş değerinin 521 bin 847 lira olduğu anlaşıldı.
HEPSİ KIZAĞA ÇEKİLDİ
Türkiye’de bu tür ürünler yapan sanayici ve orta ölçekli işletmeleri korumak amacıylaEkonomi Bakanlığı’nın çıkarmış olduğu tebliğlerde Çin’de üretilmiş eşyalara anti-damping vergisi uygulanmasını öngörülüyor. Eğer ürün Avrupa ülkesinden getirilmiş olsa sıfır gümrükle yurda sokulabilirken, Çin kaynaklı ürünlerde ise vergi alınıyor. İşte birçok firma “menşei saptırması” yaparak vergi ödememek için Çin’den alınan malları, Avrupa ülkesinden almış gibi işlem yapıyor.
Bu yolsuzluğu ortaya çıkaran gümrük görevlilerinin huzurlu olmasını beklersiniz. Ama tam tersi oluyor. Eski para birimiyle 5,5 trilyon liraya yakın yolsuzluğu ortaya koyan müdür yardımcısı ve muayene memurlarının tamamı “kızak görev”lere çekildi.
Vurgunlara devam edilirken, görevini yapanların başlarına neler geldiğine ilişkin somut bir örnek verdik. Nurettin Canikli, görevini yapanları niçin cezalandırıyor acaba?
BU DA “YASAL SOYGUN”
“Kaçakçılık” tamam şimdi de bütün gümrüklerde “yasal kaçakçılık” soruşturması yürütülüyor. Bu vurgun “Global Teminat” oyunuyla, rakam hileleriyle, bol sıfırlarla yapılıyor. Resmi belgelere dayalı olarak anlatalım:
Doğu Marmara Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü’ne bu ay içinde bir ihbar ulaştı. İhbarın ardından Körfez Petrokimya Gümrük Müdürlüğü’nde 2014 yılına ait “glabol teminat” sorgulanması yapıldı. Sonuçta 30 Eylül 2014 tarihinde 854127 teminat numaralı 20 milyon liralık (20 trilyonluk), 16 Aralık 2014 tarihinde 854526 teminat numarasıyla da 80 milyon yani eski para birimiyle 80 trilyonluk teminatların dosyalar arasında uçtuğu anlaşıldı. Akaryakıt ürünleri şirketine ait olması gereken teminatlar bulunamadı.
Bakanlığın BİLGE sisteminde yapılan incelemede 2014-2015 yıllarında aynı firmaya ilişkin Samsun Gümrük Müdürlüğü’nce 227 milyon liralık teminat olduğu, toplam 337 milyon liralık olmayan “sanal hayali veri girişi” yapılarak Samsun ve İzmir Gümrüklerinden ithalat yapıldığı anlaşıldı.
Doğu Marmara Gümrük Bölge Müdürlüğü, olayın büyüklüğünü dikkate alıp müfettiş istiyor. Bakanlık, müfettişler İsmet Sözen ve Yasin Özmen’i görevlendiriyor. Yalnız bu firmayla ilgili değil diğer firmalarla ilgili de araştırma yapılıyor. Ortaya 100 milyon liralık yani 100 trilyon liralık “teminat eksiği” çıkıyor.
SIFIRLARLA VURGUN
Çeşme Gümrüğü’nde 5 Ağustos 2015 tarihinde “memur” şifresiyle girilen sıfırları atılarak yükseltilen teminatlar olduğu belirleniyor. Örneğin bir firmanın 50 bin liralık teminatı sıfırlar eklenerek 50 milyon liraya yükseltiliyor. Böylece “yasal kılıf” adı altında yurda, belirtilenin çok üstünde mal girişi yapılıyor.
Ankara’daki yetkililer BİLGE sistemine girince daha farklı bir şokla karşılaşıyor. 10 milyon lira yazılan global teminat miktarının gerçek rakamının ise 10 bin lira olduğu anlaşılıyor. Bunun üzerine firmanın Körfez Petrokimya Müdürlüğü’ne mal girişinin olup olmadığı araştırılıyor. Firmanın 947 ton malının olduğu, bunun 835 tonluk kısmının ithalat işlemi hemen durduruluyor. Global teminat vurgunu şimdi birçok gümrük müdürlüğüne sıçramış durumda.
Birileri “sıfır” oyunlarıyla vurgunlarını sürdürürken, Güneydoğu’da da hayatlar sıfırlanıyor.
