Türkiye Özgürlüklerin En Çok Gerilediği Ülke
Dilge Timoçin 01 Ocak 1970
WASHINGTON —
Merkezi Washington’da bulunan Özgürlük Evi (Freedom House), 2017 Dünyada Özgürlükler raporunu açıkladı. Popülistler ve Otokratlar: Küresel Demokrasiye Çifte Tehdit başlıklı raporda Türkiye düşüşünü sürdürdü.
Raporda 195 ülke ve 14 bölgeyi gözlem altına alan Freedom House,87 ülke “Özgür”, 59 ülke “Kısmen Özgür” ve 49 ülke “Özgür Değil” kategorisinde yer aldıç Türkiye, 100 puan üzerinden yapılan puanlamada 38 puan ile 2016’da da kısmen özgür ülkeler arasında sayıldı.
Ancak Türkiye 2016’da özgürlüklerin en çok gerilediği ülkeler arasında birinci oldu. 15 puan birden kaybeden ülke, son 10 yılda da özgürlüklerin en çok gerilediği ikinci ülke konumunda. İlk sırada ise Orta Afrika Cumhuriyeti geliyor.
Freedom House’un 7 puan üzerinden hesapladığı özgürlük reytinginde de Türkiye siyasi haklar ve sivil özgürlüklerde sınıfta kaldı.
Örgütün ülke raporlarına ise Türkiye ile ilgili olumsuz tespitler devam etti. Freedom House, yürütme erkinin Başbakan’da olması gerekirken, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hükümette etkin olduğuna dikkat çekti ve 2002’den beri iktidarda olan AK Parti’nin özellikle son beş yılda siyasi haklar ve sivil özgürlüklere saygısını kaybettiğini belirtti.
Önemli Gelişmeler başlığında ise hükümetin 260’tan fazla kişinin öldürüldüğü bir darbe girişiminden sağ çıktığına dikkat çekildi. “Darbenin ardından ilan edilen OHAL uzatıldı. İçlerinde asker, polis, yargı mensubu, memur, akademisyen ve öğretmenlerin olduğu 150 binden fazla kişi gözaltına alındı, tutuklandı ya da görevden alındı” ifadeleri kullanıldı.
Türkiye’deki terör saldırılarının da bir bir sayıldığı raporda, Erdoğan’ın darbe girişimin arkasında Fethullah Gülen’in olduğu hatırlatıldı. Gülen bağlantılı okulların ve üniversitelerin kapatılması, aralarında Kürtlere ait ya da sadece hükümet karşıtı olanlarında bulunduğu yüzlerce basın kuruluşunun kapanması, devlet bireylerini eleştiren sosyal medya kullanıcıları hakkındaki suç duyuruları, barış için imza atan akademisyenler de raporda yer aldı.
Raporda, hükümetin Kürt örgütlerinin yasaklanması ve HDP’li belediye başkanlarının görevden alınması için terörle mücadele kanunlarını kullandığı belirtildi. İki eş başkan dahil 12 HDP milletvekilinin tutuklanması da rapora girdi.
"Bu kadarının mümkün olacağını düşünmüyorduk"
Raporu Amerika’nın Sesi’ne değerlendiren Freedom House Türkiye bölümü analistlerinden Elen Aghekyan, "Türkiye'de uzun yıllardır siyasi haklardan sivil özgürlüklere her konuda süreki bir toprak kayması görüyoruz ve Temmuz'daki darbe girişimi de, mümkün olamayacağını düşündüğümüz alanlarda daha yaygın ve istilacı bir baskı için kullanıldı" dedi.
Türkiye'de seçilmiş temsilcilerin, Cumhurbaşkanı'nın etkisi olmadan özgür karar alamadığını söyleyen Aghekyan, "Tüm niyet ve anmaç demokratik sürecin işleyişini askıya almak.Tüm devlet kurumları işlevsiz, yargı da aynı şekilde, basın özgürlüğü hiç görmediğimiz kadar dip seviyede ve böyle devam ederse daha da dibe gidebilir" diye konuştu.
