Eşref Sencer Kuşcubaşı ( 1873)
01 Ocak 1970
Asker, siyaset adamı
1873 yılında İstanbul'da doğdu. Kafkasya'dan göç eden Sencer adlı bir Vubih ailesinden. Sultan Abdülaziz'in kuşcubaşısı Mustafa Nuri Bey'in oğludur. Harb Okulu'nun son sınıfındayken Yeni Osmanlılar'la ilişkisi olmakla suçlanarak Hicaz'a sürüldü. Buradan kaçarak Hindistan'a ve Avrupa'ya geçti. Sürgündeki Jön Türklerle işbirliği yaptı. Rumeli'de gizli İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin örgütlenmesinde çalıştı. Meşrutiyet'in ilanından sonra, İmparatorluğun yönetimine hakim olan bu partinin kadrosu içinde yer aldı. Balkan Savaşı'nın ikinci devresinde Bulgarları yenerek, Edirne'yi kurtaran kuvvetlerin başında idi. Gönüllü kuvvetleriyle Batı Trakya'yı da ele geçirdi. Burada bağımsız Batı Trakya İslam Cumhuriyeti'ni kurdu (1913). Osmanlı Teşkilat-ı Mahsusası'nın kurucularındandır. Bu örgütün başkanı olarak Birinci Dünya Savaşı yıllarında Kafkasya sınırlarında, Türkistan'da, Arabistan ve Kuzey Afrika ülkelerinde çeşitli eylemleri yönetti. Yemen'deki Osmanlı kuvvetlerine para ve mühimmat götüren bir kafilenin başındayken yaralanarak İngiliz'lerin eline düştü ve Malta adasına sürüldü. Mondros Mütarekesi'nden sonra İstanbul'a döndü. Milli Mücadeleye ilk katılanlardan biriydi. İstanbul'daki ilk direniş örgütlerinde, Kocaeli'nde ve Ege'de Kuvayı Milliye'nin örgütlenmesinde rol oynadı. Kuvayı Seyyare'nin, TBMM güçleri tarafından tasviyesi sırasında, o da Yunan işgal bölgesine geçmek zorunda kaldı (1921). Burada TBMM Hükümeti'ne karşı bazı eylemler içine girdiğinden, Lozan Anlaşması'ndan sonra 150'likler listesine dahil edildi. Türkiye'ye girmesi yasaklandı (1924). Uzun süre çeşitli ülkelerde yaşadıktan sonra, 1938 yılında çıkarılan af yasasından yararlanarak Türkiye'ye döndü. İzmir yakınlarındaki çiftliğinde bir süre yaşadıktan sonra orada 1964 yılında öldü.
ESERLERİ:
Hayber'de Türk Cengi
Teşkilat-ı Mahsusa Arabistan, Sina ve Kuzey Afrika Müdürü Eşref Bey'in Hayber Anıları
Eşref Kuşçubaşı
Arba Yayınları / Tarih-Anı Dizisi
Bu kısa sunuş yazısı şu amaçları taşımaktadır:
- Eşref Bey'in "Hayber Cengi" hatıralarını geniş bir bağlam içine yerleştirmek. (Bunun için 1. Dünya savaşı ve Orta Doğu'daki muharebeleri üzerinde durulacak ve Şerif Hüsey'in isyanının arka planı değerlendirilecektir. Eşref Paşa'yla görüştü. İsyan yüzünden, Yemen'deki Osmanlı Kuvvetleriyle tüm bağlantılar kesilmişti. Eşref Bey'e söz konusu kuvvetlere para götürme görevi verildi.)
-Yazarın Eşref Bey'le ilişkisini ve elinizdeki çalışmanın nasıl ortaya çıktığını anlatmak
- Okura manüskriyi tanıtmak.
