Türkiye’de OHAL Gerekçeli İhraçlar 111 Bini Aştı
Yıldız Yazıcıoğlu 01 Ocak 1970
ANKARA —
Türkiye’de olağanüstü hal (OHAL) kapsamında Pazar günü kamu personeli 2 bin 756 kişinin görevlerinden ihraç edilmesiyle birlikte toplamda ihraç edilen kişi sayısı 111 bin 598’e yükseldi.
Geçen yıl yaşanan darbe girişimi gerekçesiyle 21 Temmuz 2016’dan beri uygulanan OHAL dolayısıyla Türkiye’de KHK düzenlemeleri uygulanmaya devam ediyor. Resmi Gazete’de Pazar günü yayımlanan 695 sayılı kanun hükmünde kararname (KHK) ile OHAL kapsamında kamu personeli ihraçları, sivil toplum kurumları ve medya kuruluşları kapatma kararlarına yenileri eklendi. Pazar günkü ile birlikte KHK’larla yapılan ihraçlar ve ilaveten hakim-savcı ihraçlarıyla toplam sayı 111 bin 598 oldu. Kamudaki ihraçlar önemli ölçüde KHK kararlarıyla yapılırken; Türk Hava Yolları (THY) gibi kamu teşebbüsü şirketler de ise OHAL gerekçeli işten atma kararları da alındı. Dolayısıyla işini OHAL sürecinde kaybeden kişi sayısı çok daha fazla.
Terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulu’nca devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti, iltisakı veya irtibatı gerekçesiyle 2 bin 756 kişi kamu görevini kaybetti. Bu arada KHK’larla yapılan ihraçlara karşı yargı yolunu açmak için ön koşul olan OHAL İşlemlerini İnceleme Komisyonu’nun halen gündeminde binlerce dosya duruyor. Aynı zamanda OHAL kapsamında yapılan kamudan ihraç kararlarıyla söz konusu kişilere ait pasaportlar da iptal edilerek yurt dışına çıkışları da fiilen yasaklanıyor.
Pazar günü yayımlanan 695 sayılı KHK ile sadece 115 kişi hakkında kamu görevine yeniden dönüş kararı verildi. Yayımlanan KHK listesine göre; Danıştay’dan 3, Sayıştay’dan 1, Yargıtay’dan 22, Başbakanlık merkez teşkilatından 2, bağlı kuruluşlar Diyanet İşleri Başkanlığı’ndan 341, TRT’den 1 kişi ihraç edildi. Bakanlıklar itibariyle listeye bakıldığında; Adalet’ten 245, Aile ve Sosyal Politikalar’dan 12, Bilim, Sanayi ve Teknoloji’nden 1 ve bağlı kuruluş TÜBİTAK’tan 45, Çalışma ve Sosyal Güvenlik’ten 1 ve bağlı kuruluş SGK’dan 53, Çevre ve Şehircilik’ten 5, Dışişleri’nden 10, Ekonomi’nden 3, Enerji ve Tabii Kaynaklar’dan 8, Gençlik ve Spor’dan 8, Gıda, Tarım ve Hayvancılık’tan 8, Gümrük ve Ticaret’ten 19, Kültür ve Turizm’den 7, Maliye’den 10, Milli Eğitim’den 392, Milli Savunma ve bağlı kuruluşlardan 30, Orman ve Su İşleri’nden 8, Sağlık’tan 86, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme ve bağlı kuruluşlardan 38 kişi ihraç edildi.
Bunun yanı sıra Yükseköğretim Kurulu’na (YÖK) bağlı üniversitelerden 105 akademik ve 50 idari personel kamu görevlerini kaybetti.
İçişleri’ne bağlı Emniyet Genel Müdürlüğü’nden 58 polis memuru, 1 mahalle bekçisi ve 2 sivil memur ihraç edildi. Yine İçişleri Bakanlığı denetimindeki Türkiye genelinde belediyeler ve bağlı kuruluşlarından 169 kişi görevini yitirdi.
Ayrıca devlet imkanlarıyla yurt dışında eğitim alan 6 öğrenci için de ilişik kesme kararı verildi.
Askeri personel açısından ihraçlar
OHAL sürecinde İçişleri Bakanlığı’na bağlanan Jandarma Genel Komutanlığı’ndan 81 subay ve 269 astsubay olmak üzere toplam 350 kişi ihraç edildi. Sahil Güvenlik Komutanlığı’ndan ise 1 subay, 1 astsubay ve 2 sivil memur olmak üzere toplam 4 kişi ihraç edildi.
OHAL döneminde Milli Savunma Bakanlığı’na bağlanan Genelkurmay Başkanlığı’ndan 1 memur; Kara Kuvvetleri Komutanlığı’ndan 120 subay, 34 astsubay ve 1 memur olmak üzere toplam 155 personel; Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’ndan 96 subay ve 59 astsubay olmak üzere toplam 155 personel; Hava Kuvvetleri Komutanlığı’ndan 157 subay, 160 astsubay, 1 sözleşmeli er, 5 memur ve 4 işçi olmak üzere toplam 327 personel ihraç edildi.
TSK’dan ayrıca 1 sözleşmeli er, 9 memur ve 4 işçi de gönderildi.
695 sayılı KHK kapsamında ayrıca Kara Kuvvetleri Komutanlığı’ndan 17, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’ndan 2 ve Hava Kuvvetleri Komutanlığı’ndan 3 olmak üzere toplam 22 emekli subay ise rütbelerini ve emeklilik haklarını kaybetti. Pasaportları da iptal edildi.
Kamuya geri dönüşler listesi de yayımlandı
Geçmişte kamu görevlerinden ihraç edilmiş sivil ve askeri personel toplam 115 kişi hakkında ise bugünkü KHK ile kamu görevine geri dönüş kararı verildi.
Detayına bakıldığında; Başbakanlık’a bağlı Hazine Müsteşarlığı’na 1 ve Diyanet İşleri Başkanlığı’na 18, Adalet Bakanlığı’na 40, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na 1, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na 2,Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na 2, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na 3, Gençlik ve Spor Bakanlığı’na 3, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na 1, İçişleri Bakanlığı’na 3, Milli Eğitim Bakanlığı’na 33 kişi geri dönebilecek.
Ayrıca YÖK’e bağlı İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde 1 doçent derecesindeki akademisyenin geri dönüşüne karar verildi.
Askeri personel açısından listeye bakıldığında ise; Jandarma Genel Komutanlığı’na 4 subay ve 3 astsubay olmak üzere 5 personel ile Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na 1 astsubay ve Hava Kuvvetleri Komutanlığı’na 1 astsubay için geri dönüş kararı alındı.
2 yerel gazete daha kapandı
Bu arada OHAL gerekçesiyle yayımlanan KHK ile sivil toplum kuruluşları açısından 7 dernek ve 7 vakıf hakkında kapatma kararı alındı.
Türkiye’deki medya ve basın özgürlüğü açısından ise Isparta’da yayımlanan Akdeniz Gazetesi ve Çınaraltı Gazetesi adlı 2 yerel gazete kapatıldı. Böylece OHAL’de geri açılma kararları verilen gazeteler haricinde toplam 50 gazete yayın hayatına son vermek zorunda kaldı.
Ayrıca İskenderun’daki bir özel sağlık kuruluşu hakkında da kapatma kararı verildi.
Bugüne kadar ihraç rakamları nasıl gerçekleşti?
Pazar günkü 693 sayılı KHK ile birlikte Hükümet’in gerçekleştirdiği kamudan ihraçlara geriye dönüşler de dahil edilerek bakıldığında, toplam 111 bin 598 kişi kamu görevini kaybetti.
Pazar günü itibariyle kamu kurum ve kuruluşlarından sivil personel olarak 75 bin 49 kişi ihraç edildi. Bu rakama, 14 Temmuz tarihli veriler itibariyle 4 bin 87 hakim ve savcı eklendi. Toplamda 79 bin 136 sivil personel kamu görevini yitirmiş oldu.
TSK’da ise, OHAL öncesindeki eski yapısını dikkate alarak, Sahil Güvenlik Komutanlığı ile Jandarma Genel Komutanlığı’nın verileri de eklendiğinde, TSK’dan 6 bin 101 subay ve 4 bin 431 astsubay olmak üzere toplam 10 bin 532 askeri personel görevini yitirdi. Buna ilave olarak TSK’dan 46 sözleşmeli er, 181 memur ve 71 işçi ihracı da eklediğinde toplam 10 bin 830 kişi ihraç edilmiş oldu.
Türkiye’de kolluk kuvvetlerinde sayısal büyüklük açısından en önemli güç olan Emniyet Genel Müdürlüğü’nden toplam 23 bin 365 kişi ihraç edildi.
Ancak Pazar günkü KHK’da olduğu gibi askeri ve sivil personel hakkında kamu görevlerine geri dönüş kararları da alındı. Kamu kurum ve kuruluşlarından toplam bin 621 sivil personel görevlerine iade edildi. TSK’ya ise 32 subay, 38 astsubay, 1 memur ve 4 sözleşmeli er olmak üzere toplam 75 personel geri döndürüldü. Emniyet’te ise, 37 polis memuru görevlerine geri döndü. Böylece asker, sivil ve kolluk olarak toplam bin 733 kişi işlerine iade edilmiş oldu.
Yukarıdaki rakamlar açısından kamudan bugüne kadar toplam 113 bin 331 kişi hakkında ihraç kararı verilmişken; bu kişilerden bin 733’ünün görevine dönmesi kararlaştırıldı. Sonuç olarak 111 bin 598 kişi kamudan ihraç edilmiş oldu.
