Semiha Berksoy ( 1910)
01 Ocak 1970
1910 yılında İstanbul'da dünyaya geldi. Annesi ressam Fatma Saime Hanım, babası Ziya Cenap Berksoy'dur. Annesi ona jestlerle şiir okumasını, şarkı söylemesini ve resim yapmasını öğretti. İlkokuldayken hikayeler yazar, yazdıkların resimlerdi. Darülbedai tiyatro okuluna giden Semiha İstanbul Belediye Konservatuarı'nda Nimet Vahit Şan sınıfına devam eder ve ilk şan konserini verir. Artık ses operasında primadonnadır, 1932'de Darülbedai'de çalışmaya başlayan Semiha Hanım çeşitli oyunlarda başrol oynar. Muhsin Ertuğrul'un çektiği ve ilk sesli Türk filmi olarak bilinen İstanbul Sokaklarında Semiha rolündedir. Darülbedai'de sahnelenen Türk operetlerinin primadonnası olur. Atatürk'ün hayranlıkla seyrettiği Özsoy Operası'ndaki rolüyle dikkatleri üzerine çeker.
Nazım Hikmet'in yazdığı 'Bu Bir Rüyadır' operetinde Fatma rolünü, Cemal Reşit ve Ekrem Reşit Rey'in operetinde Marlane rolünü, 'Saz Caz'da Doleres Del Ranco'yu oynadıktan sonra Ankara Devlet Konservatuarı'nın açtığı sınavı kazanarak Berlin Devlet Yüksek Müzik Akademisi Opera bölümüne girer. Berlin'de verdiği konserlerde ayakda alkışlanan ilk Türk operacısıdır. Orada Richard Straws'un 75. doğum yılı şenliklerinde " Ariadne auf Naxos" operasında başrolde oynar (1939).
Berlin'de çalışmak yerine Ankara Devlet Operası'nın sanatçısı olmaya yeğleyen Semiha Hanım, ilk konserini Cemal Reşit Rey'in eşliğinde verir. Ankara Devlet Operası'nın kurulmasında Carl Ebert ile birlikte görev alan Semiha Hanım, 1941 yılında profesyonel anlamda ilk opera gösterisi olan Tosca'da oynar. Bundan sonra da Devlet Operası'nın çeşitli gösterilerinde rol aldı ve yurtdışında pek çok konser verdi. 1963 yılında jübilesi yapılan Semiha Berksoy, 1972 yılında Devlet Operası'ndan 'Yüksek Dramatik Soprano' olarak emekli oldu. Bütün bu çalışmalarının yanısıra Semiha Hanım resim yapmaktan vazgeçmedi. 1969 yılında Berlin'de, 1972 yılında da Paris'te sergi açtı. Türkiye'de ilk sergisini 1974 yılında Ankara Devlet Resim Heykel Galerisi'nde açan Semiha Hanım, tuvallerinde genellikle ölüm ve aşk temalarını işledi. Kocaman kara gözlü genç bir kadın, ya kendi ölümünü ya da aşkı beklemektedir.
XX
Semiha Berksoy vefat etti
Hürriyet 16 Ağustos 2004
Türkiye’nin ilk kadın opera sanatçısı Semiha Berksoy, dün tedavi gördüğü hastanede 94 yaşında vefat etti. Semiha Berksoy’un kızı Zeliha Berksoy, ‘Yeri doldurulamayacak bir sanatçı ve insandı’ dedi.
Türkiye’nin ilk kadın opera sanatçısı Semiha Berksoy, tedavi gördüğü Memorial Hastanesi’nde dün 94 yaşında vefat etti. Semiha Berksoy’un kızı Zeliha Berksoy, ‘Her şey iyiye gidiyordu. Böbrekleri, akciğeri düzelmişti. Ancak bu (dün) sabaha karşı yoğun bakımda öldü. Atatürk ödülü sahibi ilk Türk kadın opera sanatçısıydı. Yeri doldurulamayacak bir sanatçı ve insandı’ dedi.
Semiha Berksoy’u ameliyat eden Memorial Hastanesi Kalp Cerrahisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bingür Sönmez, hastasının ölümünden ve büyük bir sanatçıyı kaybetmekten ötürü üzüntü duyduğunu söyledi.
Zeliha Berksoy, annesi Semiha Berksoy’un cenazesinin, 17 Ağustos Salı günü AKM’de düzenlenecek tören ve Teşvikiye Camisi’nde kılınacak öğle namazının ardından Çengelköy Mezarlığı’nda toprağa verileceğini belirtti. Türkiye’nin ilk kadın opera sanatçısı Berksoy, geçtiğimiz ay kalp ameliyatı olduktan sonra basının karşısına çıkarak çok iyi olduğunu, önümüzdeki aylarda yapılacak Viyana Bienali’ne gitmeyi planladığını söylemişti. Basın mensuplarına poz verirken bir arya da söyleyen Berksoy, ‘Ben mesleğime áşığım. Gece gündüz mesleğimle meşgulüm’ demişti.
