Memduh Şevket Esendal 1883 - 16 Mayıs 1952
01 Ocak 1970
Memduh Şevket Esendal, 29 Mart 1883 Cuma güneş batmasına 4 saat kala Çorlu'da Papayani Mahallesi'nde doğdu. Varlıklı bir çiftçi ailesinin oğludur.
Baba tarafından Osmanlı'da yüksek bürokrat sınıfına mensuptu.
Bir anlatıma göre ilk ve ortaokulu İstanbul'da bitirmiş, bir diğer anlatıma göre Çorlu Rüştiyesi'nden mezun olmuştur. Mektuplarından Edirne İdadisi'nde son sınıfı okuduğu anlaşılıyor. Savaş ve göçler yüzünden düzenli bir tahsil hayatı olmamıştır. Özellikle Balkan Savaşı ve Bulgarlar'ın çiftliklerini işgali, el koymalar, hayvanlarının yağmalanması, ailenin Trakya'daki varlıklarını kaybetmelerine sebep olmuştur. Memduh Şevket, hayatı boyunca para hesabı yaparak, sıkıntısını çekerek yaşamıştır.
Yazı yazarken kullandığı mahlasları (takma isimleri) birden fazla idi: M.Ş., İstemenoğlu, M.Oğulcuk, Mustafa Yalınkat, Meşe, M.Ş.E. Belki bu kadar çok mahlası olmasına sebebi Orhan Veli'nin "Sanatı küçümsüyor, bu yüzden gerçek adını kullanmak istemiyor." sözlerine verdiği yanıtta aramalı:
Aslında ben, politikada eskittiğim adımı çok sevdiğim sanatta kullanmak istemiyorum.
Arkadaşları arasında takma adı "MEŞE" idi. Biraz isminden, belki mahlasından, belki de cüssesinden verilmişti. Aslında kendisi 1.75 boyunda 80 kilo ancak geniş omuzlu bir kişiydi. Ancak kendisini tarif edenler nedense bilinmez hep iriyarı olarak tarif etmişlerdir.
Memduh Şevket yaşamı boyunca resmi bırakmamıştır. Birçok dergide karikatürleri yayınlanmıştır. Ayrıca hayatının ilerleyen yıllarında fotoğraf çekimi ve banyosuna merak salmış, karanlık oda çalışmaları yapmıştır.
Esendal'ın yayınlanan ilk hikayesi, 17 Aralık 1908 Tanin gazetesinde çıkan "Veysel Çavuş" isimli hikayedir. Hikâyenin yazılış tarihi 7.Kasım.1908 olarak gözükmektedir. İkinci hikayesi Çığır gazetesinin 1911 tarihli sayısında yeralan "İkisinin Arasında" adlı hikayedir. Aynı dergide 47. sayıda yayınlanan "Korku" adlı hikaye, üçüncü eseri sayılabilir. 1912 Çığır Gazetesi'nde peş peşe 7 hikâyesi yayınlanır. "El Malının Tasası" adlı hikayesine de aynı sene yayınlanmıştır.
Esendal'ın yazarlığının en verimli döneminin Meslek gazetesini çıkardığı 1925 yılı olduğunu, yazarın o yıl, o zamana kadar yazdığı ve yenilerini eklediği 35 öykü yayımladığını belirtmektedir. Esendal'ın ancak 38 tefrikası yayımlanan ve yarım kalan Miras adlı romanı da aynı yıl yine Meslek gazetesinde çıkmıştır. Esendal, Ayaşlı ve Kiracıları'nın yayımladığı 1934 yılına kadar tek tük öyküler yazmakla yetinmiştir. Esendal'ın yazarlığının en verimli dönemi, siyasal yaşamdan ayrıldığı 1945 yılından sonra olmuş, yazar 1946 yılında on yedi öykü yazmıştır. Esendal 1952 yılına kadar Ülkü, Sanat ve Edebiyat Gazetesi, Seçilmiş Hikayeler, Türk Dili gibi dergilerde görünmüş, özellikle Ulus gazetesinin Pazar eklerinde yayımlanan öyküleriyle ününü genişletmiştir. Yaşamının ancak dokuz yılında (1923 - 1926 ve 1946- 1952) yazında ciddî biçimde uğraşmış olmasına rağmen, Esendal değişik konuları ve anlatımındaki yalınlık dolayısıyla yeni Türk öyküsünün en önemli ve verimli adlarından biri olmayı başarmıştır. Hayatı boyunca yazdığı hikaye sayısı 224'ü bulur.
Memduh Şevket Esendal, "Ayaşlı ve Kiracıları" adlı yapıtıyla C.H.P. roman yarışmasında ödül kazanmıştır (1942).
