YENİ CAMİİ
1597 - 1664 01 Ocak 1970
Yeni Camii inşasına, Sultan III. Murat’ın eşi olan Safiye Sultan’ın emirleri üzerine, 1597 yılında temelleri atılarak başlanmıştır. 1597 yılında temelleri atılan cami, 1664 yılında IV. Mehmet’in annesi olan Turhan Hatice Sultan tarafından sarf edilen büyük emekler ve yapılan bağışlar ile tamamlanarak ibadete açılmıştır.
Dönemin şehir siluetine ve görselliğine önemli katkılar sağlamıştır. Mimar Davut Ağa tarafından yapımına başlanan, Mimar Dalgıç Ahmet Ağa tarafından yapımına devam edilen, fakat 66 yıl sonra Mimar başısı Mustafa Ağa tarafından tamamlanabilen bir camiidir. Cami inşaatı esnasında, temel aşamasında oldukça fazla miktarda su çıkması, inşaat yapımında sıkıntılara neden olmuştur. Zemini sağlamlaştırmak maksadı ile uçlarına kurşun kuşaklar bağlı kazıklar çakılmış ve üzerlerine taş bloklar yerleştirilmiştir. Yapılan bu işlem neticesinde, duvar seviyeleri yerden oldukça yüksekte bulunmaktadır. Cami, 1660 yılında meydana gelen büyük İstanbul yangını nedeni ile oldukça hasar görmüştür. Yangın sonrasında hasar gören camii, Köprülü Mehmet Paşa’nın tavsiyeleri üzerine tekrar gündeme alınmış ve onarımına başlanmıştır.
Son yüzyıllarda buradaki ticarethanelerin çoğalması ve hatta dış avluyu bile istilâ etmesi üzerine, denize bakan dış avlu duvarları ve merdivenli kapı yıkılarak Yeni Cami çevresinin tüm Özellikleri kaybolmuştur. Yeni Camiin arka duvarlarının da tecavüze uğrayarak bugünkü duruma geldiği anlaşılmaktadır. Bugün Osmanlı Bankası'nın bulunduğu yerde, eskiden bir duvar ile bir avlu kapısı varmış. Yine İş Bankası'nın yerinde de eski Darü'l-Kurra bulunuyormuş. Darü'l-Kurra'nın batısındaki kapının üstünde bir Mekteb-i Sıbyan inşa edilmişti. Bu kapı ve mektep yıktırılarak sokağın ağzı türbelerin yanına kadar uzatıldı. Darü'l-Kurra'nın doğusunda bugün bile zevkle seyredilen güzel ve muazzam bir sebil vardır.
Dikkate şayan üslubuyla mimarî tarihimizde büyük bir yeri olan Yeni Cami, çok orijinal planı ve fevkalâde tezyinatıyla tanınmış kasr ve türbe, devrinin en güzel eserlerinden olan sebil, Mısır çarşısı diye anılan kapalı çarşısı ile bugün herkes tarafından bilinmektedir.
