Bursalı Mehmet Tahir
01 Ocak 1970
Bursalı Mehmed Tahir Bey, özellikle biyografi ve bibliyografya içerikli "Osmanlı Müellifleri" ansiklopedik kaynak kitabi ile tanınmış ve günümüzde de alanında temel bir referans olarak kabul edilmeyi sürdüren Türk yazar, araştırmacı, asker.
1861 yılında Bursa’da doğan Mehmed Tahir Bey askeri eğitim görmüş, Osmanlı ordusunda çeşitli askeri okulların yönetiminde ve coğrafya öğretmenliğinde bulunmuştur. Birlik komutanlığı ve askeri mahkeme üyeliği de yapmıştır. 1906’dan itibaren sonradan İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne dönüşecek olan çeşitli muhalif oluşumlara katılan Mehmed Tahir Bey, 1908-1912 Osmanlı Meclis-i Mebusanı'nda 1908-1911 yılları arasında Bursa mebusu sıfatıyla yer almıştır. 1911'de miralay rütbesi ile orduya dönmüş, 1914’te bu rütbeden emekli olmuştur.
Milliyetçi yönü 1897'de yayınladığı ilk eseri olan "Türklerin Ulum ve Fünuna Hizmetleri" adlı kitabından, tasavvufa olan ilgisi 1899’da Muhyiddin el-Arabi’nin biyografisini yazmasından anlaşılabilir. Sonraki yıllarda da özellikle Anadolu kökenli İslam alimleri ile ilgili eserler vermiştir.
En önemli eseri 1915-1924 yılları arasında 3 ciltte tamamladığı Osmanlı Müellifleri'dir. 30 yıllık bir araştırmanın ürünü olan eser 1691 önemli Osmanlı şeyh, fakih, şair, tarihçi, hekim, matematikçi ve coğrafyacısının biyografilerini faaliyet alanlarına göre düzenlenmiş şekilde içermektedir. Bu yazarların 9000’i aşkın eserinden bahsini vermiş, belirli konularda liste ve tabloları da eserine eklemiştir. Günümüz Osmanlı araştırmacıları açısından, döneminin şartlarından kaynaklanan eksiklerine ve özellikle son cildinin büyük maddi sıkıntılar içinde tamamlanabilmiş olmasına rağmen, temel bir kaynak kitap niteliği sürmektedir.
Bursalı Mehmet Tahir Bey 1925 yılında İstanbul'da vefat etmiştir.
