Ali Canip Yöntem
01.01.1887 – 26.10.1967 01 Ocak 1970
1888 yılında İstanbul-Üsküdar’da dünyaya geldi. Annesi Hafize Nuriye Hanım, babası Halil Saib Beydir. Ali Canip Yöntem, sırasıyla Gülfem Hatun Mektebi, Toptaşı Askeriye Ruştiyesinde eğitim görür. Usta sanatçı iki yıl boyunca Selamsız’da bulunan Fransız okulunda okur. Babasının Selanik’e sürgün edildiği dönemlerde İstanbul’da Hukuk Fakültesini kazanan sanatçı, okulu bırakarak babasının bulunduğu yere gitmek zorunda kalır ve burada Hukuk Fakültesine devam eder.
Hukuk fakültesinde okuduğu dönemlerde aynı zamanda öğretmenlik yapan Ali Canip Yöntem, 1910 yılında Maarif Nezaretinin yapmış olduğu sınavda yüksek bir puan alarak edebiyat öğretmenliğini kazanır. Edebiyat öğretmenliği görevini yapması için İzmir ve Trabzon sultaniyelerinde görev alması istense de usta sanatçı, babasının bulunduğu Selanik’ten ayrılmak ve babasını yalnız bırakmak istemez ve teklifi reddeder.
Balkan Harbi başladığı vakit Hukuk Fakültesinde eğitim gören usta sanatçı istemese de eğitimini yarıda bırakır ve İstanbul’a döner. Geçim sıkıntısının başlamasıyla yazarlık yapan Ali Canip Yöntem, yazarlığın yanı sıra Felsefe ve edebiyat öğretmenliği yapmaya başlar. Özel yeteneğinin varlığı usta sanatçının tanınmasına ve üst mevkilere yükselmesine yardımcı olur. 1917-18 yılları arasına lise kitaplarının hazırlayan Darülfünun konseyinde görev alır.
Daha sonra Trabzon sultaniyesi müdürlüğü, Giresun Milli Eğitim Müdürlüğü görevinde bulunur. Milli Eğitim Bakanlığı Müfettişliği görevinde de bulunan usta sanatçı, 7 yıl boyunca bu görevi başarıyla yapar. 1934 yılında Ordu Milletvekili olarak TBMM’ye girer. 1934 yılının sonlarına doğru Türk Dil Kurumu’na seçilerek merkezi üye görevinde bulunur. 1943 yılında Edebiyat Bölümüne (İstanbul Üniversitesi) öğretim görevlisi olarak atanan ve uzun yıllar üniversitede görev yapan usta sanatçı, 1967 yılında İstanbul’da vefat eder.
Edebi Kişiliği
Ali Canip Yöntem, çocuk yaşta edebiyata merak sarmış ve bu merakını şiir yazarak gidermeye çalışmıştır. Araştırmayı seven sanatçı, divan edebiyatını araştırarak Muallim Naci’yi keşfeder ve Muallim Naci’den etkilenerek ilk şiirlerini yazar. Usta sanatçı, Edebiyat-ı Cedide’den etkilenerek bu dönem özelliklerini yansıtacak tarzda şiirler kaleme almıştır.
Usta sanatçı divan edebiyatının tesiri altında kaldığı için ilk şiirleri anlaşılması zor ve yabancı kelimelerle dolu idi. Ancak zamanla şiir ve eserlerinde yalın bir dil kullanmaya başlayan Ali Canip Yöntem, ilk şiirlerini Kadın ve Bahçe dergilerinde yayımlamıştır. Tevfik Fikret’ten de yoğun şekilde etkilenen sanatçı, Tevfik Fikret tarzında eserler yazmaya başladığı dönem usta sanatçının olgunluk çağına denk geliyordu ve olgunluk çağı Ali Canip Yöntem’in unutulmaz eserlere imza attığı önemli bir dönemdir.
Yaşadığı dönemde yankı uyandıran bir kaleme sahip olan usta sanatçı, her yazdığı eseri ile gündeme gelmekte ve her daim beğeni toplamakta idi. Beş hececilere yol gösteren Ali Canip Yöntem edebiyatımız açısından oldukça önemli bir yazardır.
Ali Canip Yöntem’in Eserleri
Şiir: Geçtiğim Yol (tek şiir kitabı)
İnceleme: Ömer Seyfettin, Epope
Antoloji: Türk Edebiyat Antolojisi
Eleştiri: Milli Edebiyat Meselesi ve Cenap’la Münakaşalarım
