Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin ilk üyeleriBirinci Dönem Büyük Millet Meclisi ya da kısaca Birinci Meclis, 23 Nisan 1920'de Ankara'da toplanmış, 1 Nisan 1923'te yeni seçim kararı alarak 15 Nisan 1923'te son oturumunu yapmıştır. Yeni Türk devletinin kurucu meclisi olarak kabul edilir. Meclis'in açılış günü olan 23 Nisan, halen Türkiye'de ulusal bayram olarak kutlanmaktadır.
Meclisin açılış aşamasında Osmanlı Devleti hala İstanbul'da hüküm sürmekteydi. Meclis, açılış gününde sultan ve halife VI. Mehmet'e bağlılık yemini etmiş, ancak uygulamada İstanbul'daki iktidardan tamamen bağımsız olmuş ve 1 Kasım 1922'de aldığı kararla Osmanlı Devleti'ne son vermiştir. Yeni devletin nihai biçimi olan Cumhuriyet, 29 Ekim 1923'te İkinci Meclis tarafından ilan edilecektir. Bu iki tarih arasında TBMM, yasama, yürütme ve yargı yetkilerini tek elde toplayan bir ihtilal meclisi görünümü sergilemiştir.
Meclis'in Kuruluşu
4-11 Eylül 1919 tarihlerinde toplanan Sivas Kongresi'nden sonra, Mustafa Kemal yönetimindeki Heyet-i Temsiliye Anadolu'da idareyi fiilen ele almıştı. 30 Eylül'de Osmanlı hükümeti, Heyet-i Temsiliye'nin talebi doğrultusunda, Mebusan Meclisi seçimlerini yapma kararı aldı. Heyet-i Temsiliye'de Mustafa Kemal'in dahil olduğu çoğunluk, meclisin Anadolu'da toplanmasından yana idi. Ancak 28 Kasım 1919'da yapılan toplantıda, Kâzım Karabekir'in ısrarı ve Rauf (Orbay)'in desteğiyle meclisin İstanbul'da toplanması kararlaştırıldı.[1] Seçilen mebuslar Anadolu'ya çağrılarak kendilerine Heyet-i Temsiliye'nin görüşleri tebliğ edildi.
Mebusan Meclisi 12 Ocak 1920'de İstanbul'da toplandı. Ancak 140 küsur mebusun üçte bir kadarı, çeşitli nedenlerle Meclis'e katılmadılar. Büyük çoğunluğu ile Milli Mücadele yandaşlarından oluşan meclis, Misak-ı Milli beyannamesini kabul etti. Mart ayında ana hatları belli olan Sevr Antlaşması'na karşı keskin bir muhalefet tavrını benimsedi. 16 Mart 1920'de bir İngiliz askeri birliği Meclis'i basarak, Rauf başta olmak üzere bazı mebusları tutukladı. Bunun üzerine 18 Mart'ta toplanan mebuslar, yasama dokunulmazlığının ortadan kalktığı gerekçesiyle meclisi süresiz tatil etme ve Ankara'da toplanma kararı verdi.
İstanbul meclisinin tüm üyeleri otomatik olarak Ankara'daki meclise katılma hakkına sahipti. Bunlardan Ankara'ya gelmek istemeyen birkaçı istifa etmiş sayıldı. Sonuçta (gecikenlerle birlikte) Mebusan Meclisi üyelerinden 92'si yeni meclise katıldı.
19 Mart 1920'de Mustafa Kemal vilayetlere, müstakil livalara ve kolordu kumandanlarına gönderdiği bir tebliğ ile her livadan Meclis'e beş temsilci seçilmesini istedi. Seçim liva merkezi ve kazalardaki ikinci seçmenler, vilayet idare meclisleri, belediye meclisleri ve Müdafaa-yı Hukuk Cemiyeti yönetim kurulu üyelerinden oluşan bir heyet tarafından yapılacaktı. Vakit darlığından ötürü birinci seçmenlere müracaat edilmedi. Uygulamada, tüm livalarda Müdafaa-yı Hukuk cemiyetlerinin önerdiği veya kabul ettiği adaylar seçildi. İstanbul Meclisi üyeleriyle birlikte 66 seçim bölgesinden toplam 337 temsilci Meclis'e katıldı. Bu sayıya, 1922'de Malta Sürgünü dönüşü Meclis'e katılan 14 kişi dahildir.
Meclisin adı ilk önce Millet Meclisi iken, İstanbul Meclisi üyelerine ek olarak seçilen temsilciler nedeniyle ("genişletilmiş meclis" anlamında) Büyük Millet Meclisi adı benimsendi. 1921'de Türkiye sözcüğü eklenerek Türkiye Büyük Millet Meclisi adı resmileştirildi.
Önemli Kararları
TBMM 1. Dönem'in özellikleri arasında olağanüstü şartlarda faaliyete geçmiş olması, ihtilal meclisi olması, kuvvetler birliği esasına dayanması (yasama, yürütme ve yargıyı şahsında toplaması), bakanları ayrı ayrı ataması ve azletmesi en başta sayılabilir. Meclis Başkanı (Mustafa Kemal) aynı zamanda yürütmenin başıdır.
Meclis üyeleri zamanla, kişisel ve fikri konumlarına göre, kabaca 3 temel gruba ayrılmıştır. Kalpaklılar, yeni bir devlet ve hükümet kurma düşüncesi içinde olanlar; Sarıklılar, Şeriat hükümlerinin idareye hakim olması düşüncesi içinde olanlar; Fesliler, Osmanlı hukukunun korunması düşüncesi içinde olanlar bu gruplaşmalara verilen tanımlardır.
1. dönem milletvekillerinin 288'i yüksek öğrenim görmüş, 94'ü orta öğrenim mezunu kişilerden oluşmaktaydı. Meslek dağılımı şu şekildeydi: 162 serbest meslek, 133 devlet memuru, 54 asker, 32 din adamı, 30 aşiret reisi, 7 teknik eleman, 16 sağlık görevlisi, 2 Reji görevlisi. Toplam 378 milletvekilinin 162'si birden fazla dil bilgisine sahipti.
İlk TBMM'nin çalışma esasları
TBMM’nin üstünde bir kuvvet yoktur.
Hükümet kurmak gereklidir.
Geçici kaydıyla bir başkanı ve padişah vekili atamak uygun değildir(hükümet devamlılığı).
TBMM yasama ve yürütme yetkilerine sahiptir(güçler birliği ilkesi).
Padişah ve halife bulunduğu baskıdan kurtulduktan sonra meclis tarafından belirlenecektir(saltanat ve halifeliğin kaldırılmasının yasal dayanağı).
TBMM'nin Önemi ve Özellikleri
Bu önerge 20 Ocak 1921 anayasası kabul edilinceye kadar meclisin çalışma esaslarını belirlemiştir.
TBMM ‘’Kurucu Meclis’’ özelliğindedir.Olağanüstü yetkilere sahip bir ihtilal meclisidir.
Meclis hükümeti sistemi esas alınmıştır.
Güçler birliği ilkesi esas alınmıştır.
M. Kemal meclisin, hükümetin ve yeni devletin başkanıdır.
TBMM üstünde güç yok denilerek İstanbul Hükümeti yok sayılmıştır.
Meclis inkılapçı değildir. Yaptığı tek inkılap saltanatın kaldırılmasıdır.
TBMM Döneminde Gerçekleştirilen Başlıca Faaliyetler
Hıyanet-i Vataniye Kanunu.
İstiklal Mahkemeleri kuruldu.
İsyanlar bastırıldı.
Batı Anadolu’da düzenli ordu kuruldu.
Doğu,Güney ve Batı cephelerindeki zaferlerle Anadolu işgalden kurtuldu.
1921 Anayasası ile İstiklâl Marşı kabul edildi.
Saltanat kaldırıldı.
Mudanya Ateşkes Antlaşması imzalandı.
Lozan görüşmelerine başladı.
TBMM’ye Karşı Çıkan Ayaklanmalar
İstanbul Hükümetince çıkarılan ayaklanmalar
Anzavur isyanı.
Kuvay-i inzibatiye ayaklanması (Hilafet Ordusu)
İstanbul hükümeti ve işgalci devletlerin kışkıtmaları ile çıkan ayaklanmalar [değiştir]
Bolu Düzce, Hendek, Adapazarı ayaklanması.
Yozgat ayaklanması, Çapanoğlu.
Konya ayaklanması.
Şeyh Eşref ve Koçgiri ayaklanması.
Urfa Milli Aşiret isyanı.
Azınlıkların çıkardığı ayaklanmalar
Ermeni İntikam alayları (Adana ve Doğu Anadolu).
Doğu Karadeniz’de Rumlar tarafından çıkarılan Pontus isyanı.
Kuvay-ı milliye yanlısı olup sonradan ayaklananlar
Düzenli ordunun kurulması aşamasından buna karşı çıkan kuvay-i milliye şefleri tarafından çıkarılmıştır.
Çerkes Ethem ve Demirci Mehmet Efe isyanı.
Ayaklanmalara Alınan Önlemler
Hıyanet-i vataniye kanunu çıkarıldı.
İstanbul ile haberleşme kesildi.
İstiklal Mahkemeleri kuruldu.
Düzenli orduya geçildi.
İsyanların Sonuçları
Düşman cephelerde ilerleme imkânı buldu.
Milli bağımsızlığın gerçekleşmesi gecikti.
Ayaklanmaların bastırılması ile TBMM Anadolu’ya hakim tek güç haline geldi.
TBMM 1. dönem milletvekilleri
TBMM 1. dönem milletvekilleri şunlardır (sıralamada seçim bölgelerinin günümüzdeki isimlerinin alfabetik sırası esas alınmıştır.). Günümüzde ilçe olan Biga, Ergani, Gelibolu, Genç ve Şebinkarahisar'ın (Şarkikarahisar) o dönemde seçim bölgesi merkezi oldukları unutulmamalıdır. Günümüzdeki Ağrı ilinin o dönemdeki merkezi ise Bayazıt'tı. Samsun ili Canik adı ile anılmakta ve Ordu ilinide kapsamaktaydı. Kırşehir günümüzdeki Nevşehir ilini kapsamaktaydı.
Mebus Seçim bölgesi Siyasi mensubiyeti ve notlar
... ... ...
Mustafa Kemal Ankara Meclis Başkanı
Zekai Apaydın Adana
Abdullah Faik Çopuroğlu Adana
Eşref Akman Adana
Mehmet Hamdi İzgi Adana
Zamir Damar Arıkoğlu Adana
Gülekzade Tevfik Adana Ankara'ya gelmeden müstafi
İbrahim Adana Ankara'ya gelmeden müstafi
Ali Çetinkaya Karahisar-ı Sahib (Afyonkarahisar) Meclis-i Mebusan üyesi.
Ömer Lütfi Argeşo Karahisar-ı Sahib (Afyonkarahisar) Meclis-i Mebusan üyesi.
Mustafa Hulusi Çalgüner Karahisar-ı Sahib (Afyonkarahisar) Meclis-i Mebusan üyesi.
Halil Hilmi Bozca Karahisar-ı Sahib (Afyonkarahisar)
Hulusi Kutluoğlu Karahisar-ı Sahib (Afyonkarahisar)
İsmail Şükrü Çelikalay Karahisar-ı Sahib (Afyonkarahisar)
Mehmet Şükrü Koç Karahisar-ı Sahib (Afyonkarahisar) İkinci Grup'a katıldı.
Ahmet Nebil Yurteri Karahisar-ı Sahib (Afyonkarahisar)
Bekir Sami Kunduh Amasya Meclis-i Mebusan üyesi.
Ömer Lütfi Yasin Amasya Meclis-i Mebusan üyesi.
Ali Topçu Amasya
Hamdi Apaydın Amasya
Mehmet Ragıp Topala Amasya
Ali Rıza Özdarende Amasya
Asım Sirel Amasya
Ali Fuat Cebesoy Ankara
Çayırlıoğlu Hilmi Ankara Meclis-i Mebusan üyesi.
Taşpınarlı Hacı Atıf Ankara Meclis-i Mebusan üyesi.
Ömer Mümtaz Tambi Ankara Meclis-i Mebusan üyesi.
Ahmet Rüstem (Alfred Bilinsky) Ankara Meclis-i Mebusan üyesi. Eski Washington büyükelçisi.
Hacı Mustafa Beynamlı Ankara
Şakir Kınacı Ankara
Şemsettin Bayramoğlu Ankara
Hamdullah Suphi Tanrıöver Antalya Meclis-i Mebusan üyesi.
Ali Vefa Seyhanlı Antalya
Halil İbrahim Özkaya Antalya
Hasan Tahsin Sürenkök Antalya
Mustafa İbrişim Antalya
Rasih Kaplan Antalya
Filibeli Hilmi Ardahan
Osman Server Atabek Ardahan
Cami Baykurt Aydın Meclis-i Mebusan üyesi.
Mehmet Emin Arkut Aydın Meclis-i Mebusan üyesi.
Ahmet Şükrü Yavuzyılmaz Aydın Sarayköy Heyet-i Milliyesi Kurucularından.22.11.1920'de Milletvekilliğinden istifa etti. 14.11.1935'te vefat etti
Mazhar Germen Aydın
Mehmet Esat İleri Aydın
Sadık Ünver Aydın
Tahsin San Aydın
Kazım Özalp Karesi (Balıkesir)
Hacim Muhittin Çarıklı Karesi (Balıkesir) Meclis-i Mebusan üyesi.
Abdülgafur Efendi (Iştın) Karesi (Balıkesir)
Hasan Basri Çantay Karesi (Balıkesir)
İbrahim Yörük Karesi (Balıkesir)
Mehmet Vehbi Bolak Karesi (Balıkesir)
Akif Sümer Batum
Ahmet Fevzi Erdem Batum
Hahutzade Ahmet Nuri Efendi Batum Din adamı,Sivas Kongresi Bursa Delegesi
Ali Rıza Acara Batum
Edip Dinç Batum
Atı Bayazıt Bayazıt (Doğubeyazıt, Ağrı) Meclis-i Mebusan üyesi.
Refik Saydam Bayazıt (Doğubeyazıt, Ağrı) Meclis-i Mebusan üyesi.
Hacı Mehmet Önay Bayazıt (Doğubeyazıt, Ağrı) Meclis-i Mebusan üyesi.
Süleyman Sudi Acarbay Bayazıt (Doğubeyazıt, Ağrı) Meclis-i Mebusan üyesi.
Şevket Bayazıt Bayazıt (Doğubeyazıt, Ağrı)
Hafız Hamdi Dumrul Biga
Hamit Karaosmanoğlu Biga
Mehmet Dinç Biga
Mustafa Kemal Güney Ertuğrul (Bilecik)
Necip Soydan Ertuğrul (Bilecik)
Mostarlı Boşnak Ahmet Lakşe Ertuğrul (Bilecik)
Hilmi Işık Ertuğrul (Bilecik)
Hamdi Aksoy Ertuğrul (Bilecik)
Sofrasur Asizade Resul Bitlis Meclis-i Mebusan üyesi.
Sadullah Eren Bitlis Meclis-i Mebusan üyesi.
Hacı Hasanzade Bitlis
Arif Özdemir Bitlis
Derviş Sepunç Bitlis
Hüseyin Hüsnü Orakçıoğlu Bitlis
Vehbi Öztekin Bitlis
Yusuf Ziya Koçoğlu Bitlis
Tunalı Hilmi Bolu Meclis-i Mebusan üyesi.
Yusuf İzzet Met Bolu
Cevat Abbas Gürel Bolu
Fuat Umay Bolu
Hacı Abdülvahap Ömer Bolu
Nuri Aksu Bolu
Şükrü Güler Bolu
Abdullah Sabri Aytaç Bolu
Mehmet Akif Ersoy Burdur
Ali Ulvi Burdur
Çilzade Fahrettin Burdur
Halim Hulusi Ermiş Burdur
Veliüddin Saltıkgil Burdur
İsmail Suphi Soysallıoğlu Burdur
Şevket Candaner Burdur
İsmail Hakkı Burdur Ankara'ya gelmeden müstafi
Osman Nuri Özpay Bursa Meclis-i Mebusan üyesi.
Hasan Fehmi Kolay Bursa Meclis-i Mebusan üyesi.
Muhittin Baha Pars Bursa
Necati Kurtuluş Bursa
Emin Erkul Bursa
Mustafa Fehmi Gerçeker Bursa
Abdullah Servet Akdağ Bursa
Behçet Kutlu Kangırı (Çankırı) Meclis-i Mebusan üyesi.
Hacı Tevfik Durlanık Kangırı (Çankırı) Meclis-i Mebusan üyesi.
Neşet Akkor Kangırı (Çankırı)
Sait Üçok Kangırı (Çankırı)
Tahir Aşık Musuloğlu Kangırı (Çankırı)
Müştak Torbo Kangırı (Çankırı)
Ziya Esen İsfendiyaroğlu Kangırı (Çankırı)
İsmet Eker Çorum Meclis-i Mebusan üyesi.
Dursun Yalvaç Çorum
Fuat Çorum
Ferit Körün Küney Çorum
Haşim Apaydın Çorum
Sıddık Mumcu Çorum
Atıf Köse Çorum Ankara'ya gelmeden müstafi
Hakkı Behiç Bayiç Denizli Mustafa Kemal'in kurdurduğu Türkiye Komünist Fırkası'nın genel sekreteri olmuştur.
Hacı Hüseyin Mazlum Bababalım Denizli Torunu Sadık Bababalım 1962'de Pamukkale Turizm otobüs şirketini kurmuştur.
Hasan Tokcan Denizli
Mustafa Tavaslıoğlu Denizli
Necip Buldanlıoğlu Denizli
Yusuf Başkaya Denizli
Feyzi Pirinççioğlu Diyarbekir (Diyarbakır) Meclis-i Mebusan üyesi.
Zülfü Tigrel Diyarbekir (Diyarbakır) Meclis-i Mebusan üyesi.
Hacı Şükrü Aydındağ Diyarbekir (Diyarbakır)
Abdülhamid Hamdi Diyarbekir (Diyarbakır)
Bedri Üçok Diyarbekir (Diyarbakır)
Kadri Ahmet Kürkçü Diyarbekir (Diyarbakır)
Mustafa Akif Tütenk Diyarbekir (Diyarbakır)
İsmet (İsmet İnönü) Edirne
Kâzım Karabekir Edirne
Mehmet Şeref Aykut Edirne Meclis-i Mebusan üyesi.
Faik Kaltakkıran Edirne Meclis-i Mebusan üyesi.
Cafer Tayyar Eğilmez Edirne
Muhittin Çöteli Mamuret-ül Aziz (Elazığ) Meclis-i Mebusan üyesi.
Mustafa Şükrü Çağlayan Mamuret-ül Aziz (Elazığ) Meclis-i Mebusan üyesi.
Hacı Fevzi Celayer Mamuret-ül Aziz (Elazığ)
Hüseyin Gökçelik Mamuret-ül Aziz (Elazığ)
Naci Karaali Mamuret-ül Aziz (Elazığ)
Rasim Tekin Mamuret-ül Aziz (Elazığ)
Hasan Tahsin Berk Mamuret-ül Aziz (Elazığ)
Kadri Ergani Meclis-i Mebusan üyesi.
Rüştü Bulduk Ergani Meclis-i Mebusan üyesi.
Nüzhet Saraçoğlu Ergani
İbrahim Hakkı Akgün Ergani
Mehmet Emin Ergani
Kazım Vehbi Oral Ergani
Mahmut Sığnak Ergani
Sırrı Özata Ergani
Ali Şefik Ergani Seçildikten sonra müstafi
Güranizade Memduh Ergani Ankara'ya gelmeden müstafi
Salih Efendi Ergani Ankara'ya gelmeden müstafi
Emin Lekili Erzincan
Hüseyin Aksu Erzincan
Osman Fevzi Topçu Erzincan
Hacı Fevzi Baysey Erzincan
Tevfik Kütükbaşı Erzincan
Celalettin Arif Erzurum Başkanlığını yaptığı Meclis-i Mebusan üyesi.
Süleyman Necati Güneri Erzurum Meclis-i Mebusan üyesi.
Zihni Orhon Erzurum Meclis-i Mebusan üyesi.
Hüseyin Avni Ulaş Erzurum Meclis-i Mebusan üyesi. İkinci Grup'a katıldı.
Asım Vasfi Mühürdaroğlu Erzurum
İsmail Arslan Erzurum
Mehmet Salih Yeşiloğlu Erzurum
Mustafa Durak Sakarya Erzurum
Nusret Son Erzurum
Ziyaettin Gözübüyük Erzurum
Abdullah Azmi Torun Eskişehir Meclis-i Mebusan üyesi.
Hacı Veli Bayraktar Eskişehir Meclis-i Mebusan üyesi.
Eyüp Sabri Akgöl Eskişehir
Emin Sazak Eskişehir Gün Sazak'ın babasıdır.
Halil İbrahim Sipahi Eskişehir
Hüsrev Sami Kızıldoğan Eskişehir
Mehmet Niyazi Çamzade Eskişehir
Celal Nuri İleri Gelibolu Meclis-i Mebusan üyesi.
Ali Cenani Antep Meclis-i Mebusan üyesi.
Abdullah Lami Ersoy Antep (Gaziantep)
Hafız Mehmet Şahin Antep (Gaziantep)
Ali Kılıç Antep (Gaziantep)
Ragıp Yoğun Antep (Gaziantep)
Yasin Kutlağ Antep (Gaziantep)
Mehmet Celal Genç Meclis-i Mebusan üyesi.
Ali Vasıf Telli Genç
Ali Haydar Genç
Fikri Faik Güngören Genç
Hamdi Yılmaz Genç
Fikri Ergün Genç
Hasan Fehmi Ataç Gümüşhane
Mustafa Şükrü Üçüncüoğlu Gümüşhane
Mustafa Derman Gümüşhane
Ruşen Oktar Gümüşhane
Veysel Rıza Gümüşhane
Ziya Tuğlu Gümüşhane Meclis'e gelirken şehit edildi. Ailesi sonradan "Tuğlu" soyadını almıştır.
Mazhar Müfit Kansu Hakkari Meclis-i Mebusan üyesi.
İbrahim Arvas Hakkari Ankara'ya gelmeden müstafi
Çölemerikli Ömer Hakkari Ankara'ya gelmeden müstafi
Seyyid Muslihittin Paşa Hakkari Ankara'ya gelmeden müstafi
Seyyid Taha Hakkari Ankara'ya gelmeden müstafi
Cemal Mersinli Isparta Meclis-i Mebusan üyesi.
Hacı Tahir Kucur Isparta
Hafız İbrahim Demiralay Isparta
Hüseyin Hüsnü Özdamar Isparta
İsmail Remzi Bertün Isparta
Mehmet Nadir Süldür Isparta
Ali Rıza Ataışık İçel (Silifke) Meclis-i Mebusan üyesi. (Sözkonusu dönemde İçel ismi Silifke bölgesi için kulanılmaktaydı.)
Hacı Ali İçel (Silifke)
Ali Sabri Güney İçel (Silifke)
Haydar Lütfü Aslan İçel (Silifke)
Naim Ulusal İçel (Silifke)
Saim Arkan İçel (Silifke)
Şevki Göklevent İçel (Silifke)
Adnan Adıvar İstanbul Meclis-i Mebusan üyesi.
Ahmet Muhtar Mollaoğlu İstanbul Meclis-i Mebusan üyesi.
Ahmet Ferit Tek İstanbul Meclis-i Mebusan üyesi.
Ali Rıza Baba İstanbul Kırşehir mebusu olarak bulunduğu Son Osmanlı Meclis-i Mebusanı (1920)'nın işgal güçleri baskısıyla kapatılmasıyla Ankara'ya geçerek TBMM 1. Dönem'e açılışında İstanbul milletvekili olarak katılmıştır.
Köstenceli Numan Usta İstanbul Meclis-i Mebusan üyesi.
Ali Fethi Okyar İstanbul
Ahmet Şükrü Oğuz İstanbul
Hacı Ali Marlalı İstanbul
Hüseyin Hüsnü Işık İstanbul
Neşet Özercan İstanbul
Ahmet Mazhar Akıtoğlu İstanbul
Seyahattin İstanbul
Refet Bele İzmir Meclis-i Mebusan üyesi.
Hasan Tahsin Uzer İzmir Meclis-i Mebusan üyesi.
Yunus Nadi Abalıoğlu İzmir Meclis-i Mebusan üyesi.
Mahmut Esat Bozkurt İzmir
Ahmet Reşit Rey İzmir
Mustafa Bengisu İzmir
Enver Tokand İzmir
Hacı Süleyman Bilgen İzmir
Sırrı Bellioğlu İzmit Meclis-i Mebusan üyesi.
Hafız Abdullah Tezemir İzmit
Halil İbrahim Gürsoy İzmit
Hamdi Namık Gör İzmit
Fuat Carım İzmit
Tahir Barlas İzmit
Mehmet Tahsin Hüdayioğlu Maraş (Kahramanmaraş) Meclis-i Mebusan üyesi.
Emirmahmutoğlu Hasip Aksöyök Maraş (Kahramanmaraş)
Arslan Toğuzata Maraş (Kahramanmaraş)
Rüştü Bozkurt Maraş (Kahramanmaraş)
Refet Seçkin Maraş (Kahramanmaraş)
Yakup Bozdağ Maraş (Kahramanmaraş) Kaymakamlığı tercih edip istifa etti
İbrahim Ağa Maraş (Kahramanmaraş) Ankara'ya gelmeden müstafi
Hacı Mehmet Erten Maraş (Kahramanmaraş) Ankara'ya gelmeden müstafi
Cavit Erdel Kars
Ali Rıza Ataman Kars
Fahrettin Erdoğan Kars
Yusuf Kemal Tengirşenk Kastamonu Meclis-i Mebusan üyesi.
Mehmet Besim Fazlıoğlu Kastamonu Meclis-i Mebusan üyesi.
Suat Soyer Kastamonu Meclis-i Mebusan üyesi.
Abdülkadir Kemali Öğütçü Kastamonu Orhan Kemal'in babasıdır.
Hafız Mehmet Hulusi Erdemir Kastamonu
Murat Ala Kastamonu
Rüştü Çolakoğlu Kastamonu
Sabri Dura Kastamonu
Ahmet Hilmi Kalaç Kayseri Meclis-i Mebusan üyesi.
Ahmet Rifat Çalık Kayseri Meclis-i Mebusan üyesi.
Atıf Tüzün Kayseri
Osman Uşaklı Kayseri
Ahmet Remzi Akgöztürk Kayseri
Mehmet Alim Çınar Kayseri
Salih Gözügeçgel Kayseri
Rıza Silsüpür Kırşehir Meclis-i Mebusan üyesi.
Ahmet Cemalettin Çelebi Kırşehir Hacıbektaş dergahı postnişini. Seçilmiş, ancak rahatsızlığı nedeniyle katılamamış, kısa süre sonra vefat etmiştir.
Bekir Kocaoğlu Kırşehir
Ali Cevdet Seçkin Kırşehir
Ahmet Müfit Kurutluoğlu Kırşehir
Yahya Galip Kargı Kırşehir
Sadık Savtekin Kırşehir Ankara'ya gelmeden istifa etmiştir.
Hacı Bekir Sümer Konya Meclis-i Mebusan üyesi.
Kazım Hüsnü Konya Meclis-i Mebusan üyesi.
Mehmet Vehbi Çelik Konya Meclis-i Mebusan üyesi.
Musa Kazım Göksu Konya Meclis-i Mebusan üyesi.
Ömer Vehbi Büyükyalvaç Konya Meclis-i Mebusan üyesi.
Refik Koraltan Konya
Abdülhalim Çelebi Konya
Arif Baysal Konya
Rıfat Saatçi Konya
Hulusi Göksu Konya
Fevzi Çakmak Kozan
Reşit Ramabar Kozan
Fikret Onural Kozan
Mustafa Cantekin Kozan
Hüseyin Çelik, Kozan Kozan
Ragıp Soysal Kütahya Meclis-i Mebusan üyesi.
Haydar Kütahya Meclis-i Mebusan üyesi.
Besim Atalay Kütahya
Cemil Altay Kütahya
Cevdet İsrap Barlas Kütahya
Seyfi Aydın Kütahya
Osman Nuri Özgen Lazistan Meclis-i Mebusan üyesi.
Cemil Altay Lazistan
Esat Özoğuz Lazistan
İbrahim Şevki Lazistan
Necati Memişoğlu Lazistan
Abidin Atak Lazistan
Ziya Hurşit Lazistan (İzmir Suikasti davasında İstiklal Mahkemesince 13 Temmuz 1926'da idama mahkum edilerek cezası ertesi gün infaz edildi.
Mustafa Fevzi Bilgili Malatya Meclis-i Mebusan üyesi.
Reşit Ağar Malatya
Hacı Bedir Fırat Ağa Malatya
Hacı Ragıp Taner Ağa Malatya
Lütfü Evliyaoğlu Malatya
Sıtkı Gür Malatya
Abdülvahap Malatya Ankara'ya gelmeden müstafi
Kasım Malatya Ankara'ya gelmeden müstafi
Hacı Mustafa Malatya Ankara'ya gelmeden müstafi
İsmet Malatya Ankara'ya gelmeden müstafi
Mehmet Ali Malatya Ankara'ya gelmeden müstafi
Mahmut Celâl Bayar Saruhan (Manisa) Meclis-i Mebusan üyesi.
İbrahim Süreyya Yiğit Saruhan (Manisa) Meclis-i Mebusan üyesi.
Reşit Kayalı ??? Saruhan (Manisa) Meclis-i Mebusan üyesi.
Avni Zaimler Saruhan (Manisa)
Mustafa Necati Uğural Saruhan (Manisa)
Ömer Lütfü Ünlü Saruhan (Manisa)
Refik Şevket İnce Saruhan (Manisa)
Çerkes Reşit Saruhan (Manisa) Çerkes Ethem'in ağabeyidir. Sonradan 150'likler arasına girmiştir.
Mithat Ulusal Mardin Meclis-i Mebusan üyesi.
Esat Özmen Mardin
Hasan Tahsin Artık Mardin
İbrahim Turhan Mardin
Derviş Ural Mardin
Necip Güven Mardin
Tevfik Rüştü Aras Menteşe (Muğla)
Mehmet Rifat Börekçi Menteşe (Muğla)
Etem Fehmi Aslanlı Menteşe (Muğla)
Emin Kamil Menteşe (Muğla)
Sadettin Özsan Menteşe (Muğla)
Hamza Hayati Öztürk Menteşe (Muğla)
Mahmut Hendek Menteşe (Muğla) Meclis'e gelirken Sakarya'nın Hendek ilçesi civarında şehit edildi. Ailesi bu nedenle "Hendek" soyadını almıştır.
Hacı Ahmet Efendi Menteşe (Muğla) Ankara'ya gelmeden müstafi
Kasım Nuri Menteşe (Muğla) Ankara'ya gelmeden müstafi
Mesut Menteşe (Muğla) Ankara'ya gelmeden müstafi
Alirızapaşazade Ziya Menteşe (Muğla) Ankara'ya gelmeden müstafi
Fahrettin Altay Mersin
Emin Mersin
Selahattin Köseoğlu Mersin İkinci Grup'a katıldı.
İsmail Safa Özler Mersin
Muhtar Fikri Güçüm Mersin
Hüseyin Hüsnü Tonay Mersin Seçildi, ancak mebusluğu tasdik edilmedi.
Osman Kadri Bingöl Muş Meclis-i Mebusan üyesi.
Abdülgani Ertan Muş
Hacı Ahmet Hamdi Bilgin Muş
Hacı İlyas Sami Muş Muş
Kazım Dede Muş
Mahmud Said Yetgin Muş
Yusuf Ziya Eraydın Muş
Rıza Kotan Muş
Ata Atalay Niğde Meclis-i Mebusan üyesi.
Abidin Niğde
Hakkı Sütekin Niğde
Mustafa Hilmi Soydan Niğde
Mustafa Soylu Niğde
Mustafa Vehbi Çorakçı Niğde
Rüstem Acar Oltu Meclis-i Mebusan'da Oltu Hükümet Şurası temsilcisi. 17 Mayıs 1920'de Oltu'nun anavatana katılmasıyla mebus kabul edilmiştir.
Yasin Haşimoğlu Oltu Meclis-i Mebusan'da Oltu Hükümet Şurası temsilcisi. 17 Mayıs 1920'de Oltu'nun anavatana katılmasıyla mebus kabul edilmiştir.
Mustafa Faik Öztrak Cebel-i Bereket (Osmaniye)
İhsan Eryavuz (İhsan Topçu) Cebel-i Bereket (Osmaniye) Soyadı Kanunu ile aldığı "Eryavuz" soyadını Yavuz Havuz Davası'ndan sonra "Topçu" olarak değiştirmiştir.
Rasim Öztekin Cebel-i Bereket (Osmaniye)
Emin Gevecioğlu Canik (Samsun) Meclis-i Mebusan üyesi.
Ahmet Hamdi Yalman Canik (Samsun)
Hasan Fehmi Çoldurzade Canik (Samsun)
Ahmet Nafiz Özalp Canik (Samsun)
Süleyman Mümtaz Boşnak Canik (Samsun)
Mehmet Şükrü Fırat Canik (Samsun)
Halil Hulki Ayrım Siirt Meclis-i Mebusan üyesi.
Hacı Nuri Bayan Siirt
Hacı Mustafa Sabri Baysan Siirt
Kadri Oktay Siirt
Necmettin Bilgin Siirt
Salih Atalay Siirt
Rıza Nur Sinop Meclis-i Mebusan üyesi.Hürriyet ve İtilaf Fırkası'nın kurucularından.Daha sonradan vatansever oldu.İttihat ve Terakki'ye muhalefetinden 1911'de ordudan atıldı.
Abdullah Karabina Sinop
Hakkı Hami Ulukan Sinop
Rıza Vamık Uras Sinop
Şerif Bey Sinop
Mehmet Şevket Peker Sinop
Hüseyin Rauf Orbay Sivas Meclis-i Mebusan üyesi.
Vasıf Karakol (Kara Vasıf) Sivas Meclis-i Mebusan üyesi.
Bacanakzade Ziya Sivas Meclis-i Mebusan üyesi.
Emir Marşan Sivas
Mustafa Hayri Sığıncı Sivas
Mustafa Taki Doğruyol Sivas
Rasim Başara Sivas
Yusuf Ziya Başara Sivas
Bekir Sıtkı Ocak Siverek Meclis-i Mebusan üyesi.
Abdülgani Ensari Siverek
İhsan Sağlam Siverek
Mehmet Rauf Siverek
Mehmet Sırrı Tayanç Siverek
Mustafa Lütfi Azer Siverek
Ali Saip Ursavaş Urfa (Şanlıurfa)
Bozan Şahin Urfa (Şanlıurfa)
Hacı Hayali Urfa (Şanlıurfa)
Esat Urfa (Şanlıurfa) Meclis'e gelmediğinden müstafi sayıldı.
Hacı Mustafa Urfa (Şanlıurfa) Meclis'e gelmediğinden müstafi sayıldı.
Ali Sururi Tönük Şarkikarahisar (Şebinkarahisar)
Mehmet Vasfi Seçer Şarkikarahisar (Şebinkarahisar)
Memduh Necdet Erberk Şarkikarahisar (Şebinkarahisar)
Mesut Benli Şarkikarahisar (Şebinkarahisar)
Mustafa Atay Şarkikarahisar (Şebinkarahisar)
Mehmet Rıfat Arkun Tokat
Mütevellizade Hamdi Tokat
İzzet Genç Tokat
Mustafa Sabri Süsoy Tokat
Şükrü Keskin Tokat
Nazım Resmor Tokat Yeşil Ordu konusu nedeniyle Mayıs 1921'de milletvekilliği düşürülmüş ve İstiklal Mahkemesince 15 yıl hapse mahkum edilmiştir.
Hoca Fehmi Efendi Tokat Seçildi, mazereti dolayısıyla meclise katılamadığından yerine Mustafa Vasfi seçilmiştir.
Hasan Saka Trabzon
Hüsrev Gerede Trabzon Meclis-i Mebusan üyesi.
Ali Şükrü Trabzon Meclis-i Mebusan üyesi. Milletvekilliği esnasında Topal Osman tarafından öldürülmüştür.
Celalettin Aykar Trabzon
Faik Aybay Trabzon
Hamit Trabzon
Sabri Nemlizade Trabzon
Nebizade Hamdi Ülkümen Trabzon
Recai Baykal Trabzon
İzzet Eyyüboğlu Trabzon Meclis'e gelirken eşkiya tarafından şehit edildi. Eyüboğlu Ailesine mensuptur.
Hafız Mehmet Engin Trabzon İzmir Suikasti davasında İstiklal Mahkemesince 13 Temmuz 1926'da idama mahkum edilerek, cezası ertesi gün infaz edildi. Ailesi "Engin" soyadını almıştır. Bir kaynağa göre Banker Kastelli Cevher Özden'in annesinin amcasıdır.
Hasan Hayri Kanyo Dersim (Tunceli) Meclis-i Mebusan üyesi.
Diyap Ağa (Diyap Yıldırım) Dersim (Tunceli)
Abdülhak Tevfik Gençtürk Dersim (Tunceli)
Mustafa Öztürk Ağa Dersim (Tunceli)
Mustafa Zeki Saltuk Dersim (Tunceli)
Ramis Tan Dersim (Tunceli)
Hakkı Van Meclis-i Mebusan üyesi.
Haydar Bey Van Meclis-i Mebusan üyesi.
Tevfik Dimeroğlu Van
Emir Girdivan Van Meclis'e gelmediğinden müstafi sayıldı.
İsmail Fazıl Cebesoy Bozok (Yozgat) Meclis-i Mebusan üyesi. Ali Fuat Cebesoy'un babasıdır.
